Περί αναπηρίας λόγος* ...

Βαγγέλης Γαλάνης

Ψυχολόγος – Διοικητής ΚΑΦΚΑ Αμυνταίου

Αφορμή για όσα ακολουθούν, η 3η Δεκεμβρίου … «Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία». Ποικίλες εκδηλώσεις και ψηφίσματα διαμαρτυρίας ανά την ελληνική και όχι μόνο επικράτεια. Εκδηλώσεις αθλητικού, πολιτιστικού, ενημερωτικού χαρακτήρα. Από την επίσημη ιστοσελίδα του ΥΥΚΑ ενημερώνεται κανείς πως το θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας είναι «Μαζί για έναν καλύτερο κόσμο για όλους: Συμπεριλαμβάνουμε τα άτομα με αναπηρίες στην ανάπτυξη(???)». Όσον αφορά τα επιμέρους θέματα αυτά έχουν ως εξής: 1.Ενσωμάτωση της διάστασης της αναπηρίας σε όλες τις διαδικασίες ανάπτυξης, 2. Ένταξη των γυναικών και των κοριτσιών με αναπηρία στην ανάπτυξη, 3. Ένταξη των παιδιών και των νέων με αναπηρία στην ανάπτυξη, 4. Προσβασιμότητα: Άρση των εμποδίων και προώθηση των διαδικασιών ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς, 5. Προώθηση - συλλογή δεδομένων και στατιστικών για την αναπηρία …
Στην παντελή έλλειψη ανάπτυξης, λοιπόν, θα ενταχθεί και η διάσταση της αναπηρίας … Μακρύς ο δρόμος …
Ας περάσουμε στα δικά μας ή «περί αναπηρίας λόγος» … αντιγράφοντας επιλεκτικά από το εξαιρετικό άρθρο του Κ. Μπαϊρακτάρη (αναπληρωτή καθηγητή ψυχολογίας στο ΑΠΘ) «Θεσσαλονίκη: Ανάπηρη Πόλη»**:
«ΑΝΑΠΗΡΗ είναι η πόλη που εμποδίζει τους ανάπηρους να ζήσουν με αξιοπρέπεια και να κινηθούνε απρόσκοπτα. Η προσπελασιμότητα και η δυνατότητα πρόσβασης όλων των πολιτών σε ζωτικούς χώρους, δομές και υπηρεσίες είναι βασικό ανθρώπινο δικαίωμα και όχι προνοιακή παροχή»
«ΑΝΑΠΗΡΟΙ είναι οι διοικούντες που στο όνομα του κέρδους ασελγούν μετατρέποντας κάθε διαθέσιμο κεντρικό δημόσιο χώρο σε «τραπεζοκαθίσματα» και πάρκιν στερώντας από πολλούς το δικαίωμα να κινηθούν ελεύθερα και να περπατήσουν ακόμα και στο κέντρο της πόλης»
«ΑΝΑΠΗΡΗ είναι η πόλη της φυσιολογικότητας, της μονοτονίας, της κανονικότητας, της ομοιομορφίας, της απόρριψης αυτού που διαφέρει, του αποκλεισμού και του εγκλεισμού του»
«ΑΝΑΠΗΡΗ είναι η πόλη των προκαταλήψεων και των διακρίσεων ενάντια σε συνανθρώπους, οι οποίοι αναζητώντας μία καλύτερη τύχη για τους εαυτούς τους, τις οικογένειες και τα παιδιά τους πήραν τον μακρύ και δύσκολο δρόμο της μετανάστευσης. Η πόλη που αντί να αξιοποιήσει τον πλούτο και τις δυνατότητες των πολιτισμών ενισχύει το έδαφος και τις συνθήκες τις υπερεκμετάλλευσής μας από τη μια, ενώ από την άλλη παράγει τον φόβο και την ανασφάλεια για να διασφαλίσει αυτή την υπερεκμετάλλευση, κατασκευάζοντας και συντηρώντας προκαταλήψεις για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες»
«ΑΝΑΠΗΡΟΙ, όμως, είμαστε και οι πολίτες που αλλοτριωμένοι και εγκλωβισμένοι στην αγωνία της επιβίωσης στην οποία μας σπρώχνουν, αναπαράγουμε ρατσιστικές αντιλήψεις, ξεχνώντας ότι και οι ίδιοι ή οι γονείς μας αναζητήσαμε κάτω από δύσκολες συνθήκες δουλειά στα ξένα με τα ίδια όνειρα που έχουν σήμερα και οι μετανάστες στην Ελλάδα».
«ΑΝΑΠΗΡΗ είναι η πόλη που δεν σέβεται τα παιδιά της, γιατί δεν θέλει δημιουργικούς και ελεύθερους πολίτες. Πού θέλει να τα εξοικειώσει ήδη από την τρυφερή παιδική τους ηλικία με τη μιζέρια, την παθητικότητα, την αλλοτρίωση, τη συμμόρφωση, την υποταγή και τον καταναλωτισμό. Η πόλη που εξοντώνει τη φαντασία, τη δημιουργία, τα όνειρα των παιδιών της»
«ΑΝΑΠΗΡΟΙ είμαστε και οι εκπαιδευτικοί που αποδεχόμαστε και ανεχόμαστε αυτό το «λειτούργημα». Που εγκλωβισμένοι σε μία καθημερινή ρουτίνα και βαρεμάρα δεν εμπλεκόμαστε ως παιδαγωγοί σε μία ουσιαστική αλληλεπίδραση με τα παιδιά, που δεν συνδέουμε το σχολείο και την σχολική δραστηριότητα δημιουργικά με το κοινωνικό περιβάλλον»
«ΑΝΑΠΗΡΟΙ είμαστε, όμως, και οι πολίτες που δεν αντιστεκόμαστε, που τη γκρίνια μας δεν τη μετατρέπουμε σε διαμαρτυρία, που τη μοιρολατρική μας συνέργεια δεν την αντικαθιστούμε με την υπεράσπιση του μόχθου μας και τον διαρκή αγώνα για την εξασφάλιση μιας καλύτερης ποιότητας ζωής»

Οι εκδηλώσεις και τα ψηφίσματα διαμαρτυρίας του Σαββάτου αποτελούν σαφέστατα ένα αντι-παράδειγμα στο παράδειγμα της καθημερινής αδιαφορίας (έστω και με αφορμή μια ακόμη Παγκόσμια Ημέρα … ). Μια ακόμη εναλλακτική πρόταση (ίσως το δικό μας αντι-παράδειγμα) η «κραυγή» (παραφρασμένη) του Μάνου Τσάο (συνέντευξη στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία 13/04/2008): «Δεν εμπιστεύομαι ποια την επανάσταση, εμπιστεύομαι το γείτονά μου»!
«Γείτονες» στην αναπηρία - και όχι μόνο - , αλλαγή νοοτροπίας λοιπόν … μην περιμένετε καμία Παγκόσμια Ημέρα να αλλάξει τη ζωή μας … και μια διαχρονική απορία: «Ποια τουαλέτα μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιος σε αναπηρικό καροτσάκι την ώρα που πίνει τον καφέ του στις πολύβουες καφετέριες του Αμυνταίου και της Φλώρινας (όπως βέβαια και τόσων άλλων ελληνικών πόλεων)»;

* Το παρόν κείμενο δημοσιεύεται, με ελάχιστες αλλαγές, κάθε χρόνο παραμονές της 3ης Δεκεμβρίου … ελπίζοντας …
** Για το κείμενο του Κ. Μπαϊρακτάρη info@socialexclusion.gr