Κατατέθηκε το νομοσχέδιο για τη μετεγκατάσταση των Αναργύρων και της Ακρινής

Κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο με τίτλο «Διατήρηση της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις», προκειμένου, ακολούθως να συζητηθεί στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου και κατόπιν στην Ολομέλεια. Στο νομοσχέδιο αυτό και στο άρθρο 28, αναφέρεται η απόφαση της πολιτείας για τη μετεγκατάσταση των Αναργύρων και της Ακρινής για λόγους δημόσιας ωφέλειας και προς προστασία της ποιότητας ζωής, του περιβάλλοντος και της οικονομικής βιωσιμότητας του πληθυσμού. Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, οι απαλλοτριώσεις θα πρέπει να ολοκληρωθούν στα επόμενα 8 χρόνια καθώς η μετεγκατάσταση του οικισμού παίρνει το χαρακτήρα του επείγοντος. Η ΔΕΗ υποχρεούται να καταθέσει άμεσα επιχειρησιακό σχέδιο για τη μετεγκατάσταση του οικισμού καθώς και προϋπολογισμό για την υλοποίηση του έργου. Η δαπάνη θα καλυφθεί κατά το ήμισυ από τη ΔΕΗ Α.Ε. και κατά το ήμισυ από τον κρατικό προϋπολογισμό, ποσό στο οποίο θα συμβάλλει και ο Τοπικός Πόρος Ανάπτυξης με ποσοστό το οποίο θα οριστεί μετά από Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργείων Εσωτερικών, Περιβάλλοντος και Οικονομικών.

Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρονται χαρακτηριστικά: «Με την προτεινόμενη διάταξη ρυθμίζεται ένα ιδιαίτερα σημαντικό θέμα που έχει προκύψει σε περιοχές που δραστηριοποιείται η ΔΕΗ Α.Ε. και κύρια στους Νομούς Κοζάνης και Φλώρινας, όπου οικισμοί αντιμετωπίζουν χρόνια σοβαρά περιβαλλοντικά και άλλα προβλήματα από την εξόρυξη λιγνίτη και τις εκτεταμένες αποθέσεις τέφρας και ζητούν την μετεγκατάστασή τους, κατά παρέκκλιση της κείμενης νομοθεσίας σύμφωνα με την οποία η ΔΕΗ Α.Ε. μπορεί να προβαίνει σε μετεγκατάσταση οικισμών μόνο στην περίπτωση που υπάρχουν κοιτάσματα λιγνίτη κάτω από αυτούς.

Κρίνεται αναγκαία η μετεγκατάσταση οικισμών οι οποίοι, παρά το γεγονός ότι δεν βρίσκονται πάνω από κοιτάσματα λιγνίτη, γειτνιάζουν με αυτά και έχουν υποστεί τις συνέπειες μιας μακροχρόνιας εκμετάλλευσης των παρακείμενων λιγνιτικών κοιτασμάτων και των εκτεταμένων αποθέσεων τέφρας, με αποτέλεσμα την πρόκληση όχι μόνο προβλημάτων υποβάθμισης της ποιότητας ζωής των κατοίκων, αλλά κυρίως οικονομικής και κοινωνικής βιωσιμότητας.

Ειδικότερα, συνέπειες της γειτνίασης αυτής είναι: (α) η υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων λόγω της ρύπανσης, καθώς και η πλήρης αποστέρηση της ζωτικής αγροτικής γης προς καλλιέργεια και βιοπορισμό των κατοίκων και (β) η πρόκληση σοβαρών βλαβών στον φέροντα οργανισμό κτισμάτων, σε βαθμό επικινδυνότητας, που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των κατοίκων/χρηστών.

Τα ανωτέρω, συγκροτούν και τους λόγους, την αναγκαιότητα της μεταφοράς/μετεγκατάστασης των οικισμών, η οποία καθίσταται δυνατή με την επίκληση λόγων δημόσιας ωφέλειας που συνίστανται στην παραγωγή του δημόσιου αγαθού της ηλεκτρικής ενεργείας και στην προστασία της ποιότητας ζωής, του περιβάλλοντος και της κοινωνικής και οικονομικής βιωσιμότητας. Χάριν αυτών τίθενται σε εφαρμογή οι σχετικές κείμενες διατάξεις περί αναγκαστικών απαλλοτριώσεων, μεταλλείων και Μεταλλευτικού Κώδικα, καθώς και οι συναφείς διαδικασίες περί μεταφοράς οικισμών, που έχουν ακολουθηθεί σε αντίστοιχες περιπτώσεις.

Παρατηρείται ότι λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών και του επείγοντος χαρακτήρα του ζητήματος, η υλοποίηση της μετεγκατάστασης δεν θα πρέπει να υπερβεί το χρονικό διάστημα των 8 ετών από την έναρξη ισχύος του νόμου.

Για τους παραπάνω λόγους προτείνεται διάταξη με την οποία η ΔΕΗ ΑΕ αναλαμβάνει την υποχρέωση, προκειμένου να μετεγκατασταθούν οι οικισμοί της Ακρινής και των Αγίων Αναργύρων που αντιμετωπίζουν αποδεδειγμένα αντίστοιχα προβλήματα, κατ’ ανάλογη εφαρμογή τω προβλεπόμενων σχετικά με την μετεγκατάσταση οικισμών που είναι εγκατεστημένοι πάνω σε λιγνιτοφόρα κοιτάσματα, να υποβάλλει έγκαιρα στο ΥΠΕΚΑ και μάλιστα το συντομότερο δυνατόν, ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχέδιο για τη μετεγκατάσταση των οικισμών Ακρινής του Νομού Κοζάνης και Αγίων Αναργύρων του Νομού Φλώρινας, με σχεδιασμό τέτοιο ώστε η συνολική υλοποίηση της μεταφοράς / μετεγκατάστασης να μην υπερβαίνει το προαναφερόμενο χρόνο των οκτώ ετών από τη δημοσίευση του νόμου. Στο εν λόγω σχέδιο, το οποίο θα εγκρίνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και στο οποίο θα περιλαμβάνονται, μελέτες για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τα σχετικά μέτρα, και όλες οι αναγκαίες διαδικασίες και τεχνικές λύσεις, διαδικασίες αγοράς ή και αναγκαστικής απαλλοτριώσεως των αναγκαίων γηπέδων, τα χρονοδιαγράμματα για τη μεταφορά και μετεγκατάσταση, ο προβλεπόμενος στεγαστικός σχεδιασμός, η αποκατάσταση των εκτάσεων που θα απελευθερωθούν με την μεταφορά των υφισταμένων οικισμών, ακριβής προϋπολογισμός του συνόλου του έργου, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.

Τέλος, προβλέπεται ο τρόπος επιμερισμού της καθόλου δαπάνης, καθώς και του ιδιοκτησιακού ζητήματος ως προς τα γήπεδα που θα προκύψουν μετά την απελευθέρωση και αποκατάσταση των εκτάσεων των υφιστάμενων οικισμών».

Το άρθρο 28 αναφέρει αναλυτικά:

Μετεγκατάσταση οικισμών λόγω λιγνιτικών κοιτασμάτων

1. Οι οικισμοί Ακρινής του Νομού Κοζάνης και Αγίων Αναργύρων του Νομού Φλώρινας, που γειτνιάζουν με ορυχεία και με εδάφη που διαθέτουν λιγνιτοφόρα κοιτάσματα, καθώς και με χώρους εκτεταμένων αποθέσεων, λόγω της δραστηριότητας της ΔΕΗ Α.Ε., μετεγκαθίστανται, για λόγους δημοσίας ωφέλειας που συνίσταται στην παραγωγή του δημόσιου αγαθού της ηλεκτρικής ενεργείας και προς προστασία της ποιότητας ζωής, του περιβάλλοντος και της οικονομικής βιωσιμότητας των πληθυσμών αυτών, κατ’ εφαρμογή των κειμένων διατάξεων περί 54 αναγκαστικών απαλλοτριώσεων, μεταλλείων και Μεταλλευτικού Κώδικα και συναφών διαδικασιών περί μεταφοράς οικισμών, οι οποίες, λόγω του επείγοντος χαρακτήρα της μετεγκατάστασης, θα πρέπει να ολοκληρωθούν σε χρόνο που δεν θα υπερβαίνει τα οκτώ (8) έτη από την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού, εκδιδομένων των σε κάθε στάδιο προβλεπομένων για την πλήρωση των ανωτέρω σκοπών κανονιστικών πράξεων.

2. Για το σκοπό αυτό η ΔΕΗ Α.Ε., κατ’ ανάλογη εφαρμογή των προβλεπομένων επί μεταφοράς οικισμών εγκατεστημένων πάνω σε εδάφη με λιγνιτοφόρα κοιτάσματα, αναλαμβάνει, εκτός των άλλων, την υποχρέωση να υποβάλει στο Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, το συντομότερο δυνατόν από την δημοσίευση του παρόντος νόμου, επιχειρησιακό σχέδιο για τη μετεγκατάσταση των οικισμών αυτών, το οποίο εγκρίνεται με Προεδρικό Διάταγμα με πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Οικονομικών, Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων και στο οποίο διαλαμβάνονται, πέραν των ζητημάτων που αφορούν τις εν γένει περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τα σχετικά μέτρα, και όλες οι αναγκαίες διαδικασίες και τεχνικές λύσεις, διαδικασίες αγοράς, ανταλλαγής ή και αναγκαστικής απαλλοτριώσεως των αναγκαίων γηπέδων, τα χρονοδιαγράμματα για τη μεταφορά και μετεγκατάσταση, ο προβλεπόμενος στεγαστικός σχεδιασμός, η αποκατάσταση των εκτάσεων που θα απελευθερωθούν με την μεταφορά των υφισταμένων οικισμών, ακριβής προϋπολογισμός του συνόλου του έργου, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια, θα συνοδεύεται δε από τα αναγκαία τοπογραφικά διαγράμματα.

3. Η δαπάνη μεταφοράς και μετεγκατάστασης των οικισμών Ακρινής και Αγίων Αναργύρων, καθώς και της αποκατάστασης και απελευθέρωσης των εκτάσεων των υφιστάμενων οικισμών, θα βαρύνει κατά το ήμισυ την ΔΕΗ Α.Ε. και κατά το υπόλοιπο ήμισυ τον κρατικό προϋπολογισμό. Στην βαρύνουσα τον κρατικό προϋπολογισμό δαπάνη θα μετέχει κατά ποσοστό οριζόμενο με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Οικονομικών και ΠΕΚΑ και το καταβαλλόμενο από την ΔΕΗ Α.Ε. «Τέλος Ανάπτυξης Βιομηχανικών Περιοχών Παραγωγής Ρεύματος», όπως προβλέπεται στο άρθρο 20 του ν. 2446/1996 (ΦΕΚ 276 Α). Με την ίδια ή άλλη όμοια απόφαση θα ρυθμίζεται κάθε συναφές με την εν γένει δαπάνη ζήτημα και αναγκαία λεπτομέρεια.

4. Το ιδιοκτησιακό καθεστώς των γηπέδων, επί των οποίων ήδη κείνται οι μεταφερόμενοι οικισμοί, καθορίζεται με το στην άνω παρ. 2 προβλεπόμενο προεδρικό διάταγμα, τα ειδικότερα δε ζητήματα επ’ αυτού και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια θα ρυθμίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Οικονομικών και ΠΕΚΑ.