Συζήτηση στη Βουλή για το μέλλον του ορυχείου Βεύης

Η ερώτηση του βουλευτή Φλώρινας της Ν.Δ. Στάθη Κωνσταντινίδη με θέμα την «επαναλειτουργία του ορυχείου Βεύης», συζητήθηκε χθες Δευτέρα στη Βουλή. Στην ερώτηση απάντησε ο υφυπουργός κ. Μανιάτης.
Ακολουθεί όλη η συζήτηση για το θέμα, μέσα από τα πρακτικά της Βουλής:

ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ: Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.
Κύριε Υφυπουργέ, θα συζητήσουμε επιτέλους αυτή την ερώτηση. Είναι η τρίτη φορά που την καταθέτω. Τις δύο προηγούμενες φορές δεν συζητήθηκε λόγω ειλημμένης υποχρεώσεώς σας, αλλά εξακολουθεί να είναι επίκαιρη και θα σας πω γιατί. Ένας από τους λόγους που κατέθεσα αυτή την ερώτηση στις 10.1.2012 ήταν το ενημερωτικό σημείωμα που στείλατε στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας και στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου, για την πορεία των ενεργειών σχετικά με το θέμα του ορυχείου της Βεύης. Και μόνο ότι ξεκίνησε αυτή η διαδικασία στις 22 Σεπτεμβρίου του 2010 και είχατε υποσχεθεί ότι αρχές Φεβρουαρίου θα έχει λυθεί το θέμα, αποδεικνύει γιατί είναι επίκαιρη αυτή η ερώτηση.
Ξέρετε πολύ καλά, κύριε Υφυπουργέ, ότι η επαναλειτουργία του ορυχείου της Βεύης θα δημιουργήσει νέες συνθήκες με ευεργετικά αποτελέσματα για τη λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων της Δ.Ε.Η. στην περιοχή και βέβαια για την τοπική κοινωνία, αλλά και για την τοπική οικονομία. Άλλωστε, γνωρίζετε πολύ καλά ,ότι το τελευταίο διάστημα οι μονάδες του ΑΗΣ Μελίτη υποστηρίζονται με εισαγωγές λιγνίτη από τη Βουλγαρία.
Πριν από τρία χρόνια ξεκινήσαμε αυτή τη διαδικασία με τον κ. Χατζηδάκη, αφού είχε κηρυχθεί άγονος ο διεθνής διαγωνισμός, πιστεύοντας, ότι με αυτόν τον τρόπο θα βρούμε μία πιο γρήγορη λύση. Όταν πριν από δυόμισι χρόνια περίπου αναλάβατε εσείς, η νέα πολιτική ηγεσία του Υπουργείου, είχαμε έλθει σε επαφή, είχαμε συζητήσει και είχατε πειστεί και εσείς, ότι ήταν η προσφορότερη λύση για να κάνουν πιο γρήγορα. Δυστυχώς όμως, περπατούν με ρυθμούς χελώνας, κύριε Υφυπουργέ και γεννώνται διάφορα ερωτηματικά γιατί γίνεται αυτό και γιατί, ενώ η επιλογή των απευθείας συνομιλιών έγινε με σκοπό την επιτάχυνση των διαδικασιών της ανάθεσης και όχι για να καθυστερήσουν, καθυστερούμε και πηγαίνουμε όσο το δυνατόν πιο πίσω. Είναι μία καθυστέρηση, η οποία υπονομεύει το ενεργειακό μέλλον της περιοχής και της χώρας, απαξιώνει τους λιγνιτικούς σταθμούς δημιουργώντας και άλλα εύλογα ερωτήματα.
Ξέρετε πολύ καλά, ότι πρέπει να βρεθεί μία λύση τάχιστα πάνω σε αυτό το ζήτημα, γι’ αυτό και σας ρωτώ, εάν συμπεριλαμβάνετε το ορυχείο της Βεύης στον ενεργειακό σχεδιασμό του Υπουργείου, συνυπολογίζοντας την υποχρέωση που απορρέει από την αποδοχή του κανονισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, εάν επιτέλους δοθεί τέλος στην ιδιότυπη ομηρία των μονάδων της Δ.Ε.Η. και της περιοχής, αναφορικά με τις προοπτικές ανάπτυξής της και με την εξεύρεση της πρώτης ύλης του λιγνίτη, για να σταματήσουν επιτέλους οι εισαγωγές. Εάν υπάρχει κάποια απάντηση, ώστε να δεσμευθεί το Υπουργείο σχετικά με τη χρονική λειτουργία και τη λύση του όλου θέματος.
Και τέλος, εάν έχετε αναζητήσει μία λύση στο μείζον πρόβλημα της αποπληρωμής των δεδουλευμένων στους κατοίκους της περιοχής, που εργάστηκαν, είτε από την τοπική κοινότητα της Βεύης, είτε από τις γύρω τοπικές κοινότητες, είτε από την τοπική κοινότητα της Βεγόρας, όπου δούλευαν στην ίδια εταιρεία και δεν έχουν πληρωθεί τίποτα. Εάν πληρωθούν αυτοί που νοίκιαζαν στο ορυχείο τα χωράφια τους, γιατί όπως ξέρετε…
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Πρέπει να ολοκληρώστε, κύριε συνάδελφε.
ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ: Ολοκληρώνω, κυρία Πρόεδρε.
Δεν είχαν απαλλοτριωθεί εκείνα τα κτήματα, ήταν ενοικιαζόμενα και τα ενοίκια αυτά δεν έχουν πληρωθεί από το 2001. Κοντεύει μία δεκαετία, περνάει τη δεκαετία μάλλον, κλειστό το ορυχείο. Εάν, θα πληρωθούν οι προμηθευτές και κάθε λογής συναλλασσόμενοι, οι οποίοι έμεναν απλήρωτοι από το προηγούμενο ιδιοκτησιακό καθεστώς και βιώνουν όλα αυτά τα χρόνια την ανεργία και την αβεβαιότητα…
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Έχει τελειώσει ο χρόνος σας προ πολλού. Παρακαλώ να συνεχίσετε στη δευτερολογία σας, ευχαριστώ.
Το λόγο έχει ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, κ. Μανιάτης.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΝΙΑΤΗΣ (Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής): Κυρία Πρόεδρε, ο συνάδελφος ο κ. Κωνσταντινίδης, έχει δίκιο σχεδόν στο σύνολο των παρατηρήσεων που έκανε.
Πρώτον. Ναι, υπάρχει μία μεγάλη, πολύ μεγάλη καθυστέρηση, ουσιαστικά ξεπερνά την επταετία, για την επαναλειτουργία του λιγνιτωρυχείου της Βεύης. Δυστυχώς γνωρίζετε πολύ καλά ότι ο προηγούμενος διαγωνισμός κηρύχθηκε άγονος. Ξεκίνησε μία νέα διαδικασία, την οποία εμείς συνεχίσαμε, φιλοδοξούσαμε να την έχουμε ολοκληρώσει μέσα σε ενάμιση χρόνο, έχουν περάσει τώρα λίγο λιγότερο από δυόμιση χρόνια και τώρα είναι πια στο στάδιο της ολοκλήρωσης.
Πρέπει να σας πω για να το διευκρινίσω από την αρχή ότι υπήρξε μία καθυστέρηση της τάξης των εννέα μηνών, κύριε συνάδελφε, για δύο λόγους ανεξάρτητους από τη θέληση του Υπουργείου.
Ο ένας λόγος ήταν η αναγκαιότητα συνεξέτασης της συγκεκριμένης λειτουργίας του λιγνιτωρυχείου της Βεύης, με το ζήτημα της απελευθέρωσης της αγοράς λιγνίτη στην Ελλάδα που αντικειμενικά έβαζε στον προβληματισμό και την Βεύη. Και το δεύτερο, που επίσης γνωρίζετε πολύ καλά, είναι ότι υπήρξε μία δικαστική εμπλοκή από μία των ενδιαφερομένων εταιρειών, όπου υποχρεώθηκε το Υπουργείο, προκειμένου να διαλευκάνει ζητήματα νομικής φύσης να αποστείλουμε ερώτημα στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, να γνωμοδοτήσουν και στη συνέχεια να υπάρξει μία εμπλοκή αυτού του χαρακτήρα.
Η δεύτερη παρατήρηση είναι ότι έχουμε συμφωνήσει όλοι και χαίρομαι διότι μας βοηθάτε σε αυτήν την κατεύθυνση, ότι επειδή πρόκειται για μία διαγωνιστική διαδικασία που τυπικά μεν δεν είναι διαγωνισμός, αλλά όλοι θέλουμε να είναι διαγωνισμός, έχουμε χρέος να διασφαλίσουμε απολύτως τη διαφάνεια και σε αυτήν την κατεύθυνση τα κόμματα της Βουλής και εσείς ο ίδιος προσωπικά, αλλά και ο συνάδελφος ο κ. Λιάνης συμμετέχετε και γνωρίζετε πάντα το τι κάνει η Επιτροπή, προκειμένου η όποια απόφαση πριν έρθει για επικύρωση στη Βουλή -γιατί θα έρθει για επικύρωση στη Βουλή η όποια σύμβαση- να είναι σε γνώση και ημών ως εκπροσώπων της τοπικής κοινωνίας, αλλά και ως εκπροσώπων των κομμάτων σας.
Τώρα, να κάνω και ένα σχόλιο αναφορικά με τις δεσμεύσεις και τις υποχρεώσεις του προηγούμενου αναδόχου. Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας έδωσε το Υπουργείο Εργασίας, η προηγούμενη εταιρεία βιολιγνίτη απασχολούσε πάνω από εκατό εργαζόμενους στο λιγνιτωρυχείο και λίγο πριν σταματήσει να δουλεύει, σχεδόν ογδόντα.
Στις 21/12/2001 και μέχρι το έτος 2004, όπου κι έκλεισε, οι εργαζόμενοι προέβησαν σε επίσχεση εργασίας. Δεδουλευμένες αποδοχές, σύμφωνα με όσα μας λέει το Υπουργείο Εργασίας, δεν οφείλονται σε κανέναν εργαζόμενο, μετά κι από την καταβολή των διαφόρων οφειλόμενων χρηματικών ποσών, ύστερα από πλειστηριασμούς που πραγματοποιήθηκαν.
Οφείλονται, ωστόσο, σε κάποιους εργαζόμενους μισθοί υπερημερίας, λόγω άσκησης δικαιώματος της επίσχεσης. Μάλιστα μέχρι το 2001 το τμήμα Κοινωνικής Επιθεώρησης Φλώρινας, είχε υποβάλλει τέσσερις μηνύσεις για μη καταβολή των δεδουλευμένων αποδοχών και των δώρων των εορτών.
Να ολοκληρώσω λέγοντας, ότι η επιτροπή βρίσκεται σε τελικό στάδιο να φέρει την εισήγησή της στο Υπουργείο, την οποία εισήγηση, αμέσως θα σας γνωστοποιήσουμε. Εξετάζω κάποια συμπληρωματικά στοιχεία, τα οποία ζητήθηκαν από τους αναδόχους και νομίζω, ότι σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα έχουμε οριστικοποίηση των επιλογών της εταιρείας.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Σας ευχαριστώ.
Το λόγο έχει ο ερωτών Βουλευτής, κ. Κωνσταντινίδης, για τρία λεπτά.
ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ: Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.
Κύριε Υφυπουργέ, ξέρετε ότι ο λιγνίτης είναι ο σημαντικότερος ορυκτός πόρος της χώρας και επί εξήντα χρόνια ο λιγνίτης και η περιοχή της Φλώρινας έδωσε τα πάντα και στήριξε την ελληνική ηλεκτροπαραγωγή και κατ΄επέκταση την ανάπτυξη της χώρας.
Πρόσφατο παράδειγμα -το έχετε βιώσει- ήταν η έλλειψη του φυσικού αερίου και η άρνηση των χωρών απ’ όπου εισάγεται ηλεκτρική ενέργεια, δηλ. της Τουρκίας, της Βουλγαρίας. Αναγκάστηκαν τα εργοστάσια της παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη να δουλέψουν στα όρια, 24 ώρες το 24ωρο, για να μην υπάρξει μπλακ άουτ στην Ελλάδα και τα προβλήματα που θα ακολουθούσαν.
Ξέρετε πολύ καλά, ότι η Φλώρινα παρά τα προβλήματα που υπάρχουν, περιβαλλοντικά, κοινωνικά, οικονομικά, προσπαθεί και είναι σε συνεννόηση μαζί σας και με τον κάθε αρμόδιο Υπουργό, ώστε να βρεθούν λύσεις σε αυτά τα προβλήματα και μάλιστα λύσεις, που θα ικανοποιούν και την τοπική κοινωνία. Γι’ αυτό και τέθηκε το τελευταίο ερώτημα.
Επίσης, ξέρετε, ότι είχαμε συζητήσει και με τα μέλη της Επιτροπής και σας είχε γίνει πρόταση από μία από τις εταιρείες, ώστε να φροντίσετε να βρείτε τρόπο να ελεγχθεί το business plan που θα κατέθετε κάθε μία από τις εταιρείες και κάθε ενδιαφερόμενος μετά από την πρόσκληση ενδιαφέροντος για να οδηγηθούμε σε μια βιώσιμη επένδυση, πράγμα που είναι εντελώς απαραίτητο και για την εθνική οικονομία, αλλά και για την τοπική κοινωνία. Βέβαια, για να οδηγηθούμε σε μία βιώσιμη λύση, έπρεπε να βρείτε έναν τρόπο, ώστε το μίσθωμα να μην είναι υπέρογκο, γιατί έτσι κηρύχθηκε άγονος ο διεθνής διαγωνισμός –δηλαδή λόγω υπέρογκου μισθώματος- και ένας από τους λόγους που καθυστερούμε και τώρα είναι αυτός. Πρέπει να βρεθεί επιτέλους μία λύση σε αυτή την περίπτωση για να προχωρήσει αυτή η διαδικασία.
Όσον αφορά τα χρέη κύριε Υφυπουργέ, είναι δεδομένο –και το γνωρίζω πάρα πολύ καλά- ότι δεν θα μπορούσε να μπει ως όρος στον διαγωνισμό μια καινούργια εταιρεία να αναλάβει χρέη μιας προηγούμενης εταιρείας η οποία πτώχευσε. Οι κάτοικοι πήραν πολύ λίγα λεφτά από την εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων της πτωχευμένης εταιρείας. Δε νομίζω, ότι ισχύει αυτό που είπατε, ότι έχουν αποπληρωθεί αυτά που έπρεπε να πάρουν οι κάτοικοι. Και σας είπα, ότι οι εργαζόμενοι της Βεγόρας δεν πήραν τίποτε. Οι εργαζόμενοι της Βεύης πήραν ένα κομμάτι, αυτό που έφθανε μετά τη διαδικασία της πτώχευσης.
Υπάρχουν όμως και όλα τα άλλα που σας είπα. Υπάρχουν τα ενοίκια των κτημάτων από το 2000 και μετά. Υπάρχουν οι άνθρωποι που δούλεψαν τα μηχανήματα. Γιατί σας έχουν ενημερώσει μόνο για τους εργαζόμενους. Υπάρχουν ένα σωρό άνθρωποι, όλη η τοπική κοινωνία. Πρέπει να βρεθεί μια λύση αφού το συζητήσετε και με τους ενδιαφερόμενους επιχειρηματίες, ώστε αυτοί οι άνθρωποι να λάβουν κάτι από αυτά που τους οφείλει και έτσι να έχουμε και εργασιακή ειρήνη, να προχωρήσει η διαδικασία και να γίνουμε ωφέλιμοι για τον τόπο, για τη λειτουργία της Δ.Ε.Η. και για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Και εγώ σας ευχαριστώ.
Το λόγο έχει ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Μανιάτης.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΝΙΑΤΗΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής): Τρεις σύντομες παρατηρήσεις.
Συμφωνούμε όλοι ότι είναι αδήριτη ανάγκη η ανάθεση του συγκεκριμένου λιγνιτωρυχείου να γίνει όσο το δυνατόν πιο σύντομα με τους αυστηρότερους περιβαλλοντικούς όρους και με τη μέγιστη δυνατή απασχόληση εργαζομένων από την τοπική κοινωνία. Νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε σ' αυτό και γνωρίζετε πολύ καλά κύριε συνάδελφε ότι η πολύ αξιόλογη επιτροπή που είναι υπεύθυνη για τον διαγωνισμό δουλεύει σε αυτή την κατεύθυνση.
Η δεύτερη παρατήρηση είναι ότι έχετε δίκιο πως η επιλογή του όποιου αναδόχου πρέπει να γίνει με βασική προϋπόθεση ότι το επιχειρησιακό σχέδιο που θα υιοθετηθεί θα είμαστε βέβαιοι ότι θα είναι βιώσιμο. Και πρέπει να σας πω ότι επ’ αυτού ακριβώς του κριτηρίου είναι που δουλεύει εντατικά η επιτροπή όλο αυτό το χρονικό διάστημα. Διότι είναι εύκολο να αξιολογήσει κανείς τις προσφορές σε χρήματα ή σε θέσεις εργασίας ,αλλά είναι πολύ πιο δύσκολο και απαιτεί ενδελεχή επιστημονική τεκμηρίωση και εξέταση το να αξιολογήσεις σε βάθος πολλών ετών τον τρόπο λειτουργίας και το επιχειρησιακό σχέδιο μιας εξορυκτικής βιομηχανίας λιγνίτη η οποία έχει παραμέτρους που σχετίζονται τόσο με την ίδια τη λειτουργία της όσο και με εξωγενείς παράγοντες.
Άρα, αυτό είναι και σας βεβαιώνω ότι για αυτό ακριβώς έχει υπάρξει καθυστέρηση στην αξιολόγηση του επιχειρησιακού σχεδίου, προκειμένου η Επιτροπή να είναι απολύτως βέβαιη για την επιλογή που θα εισηγηθεί, προκειμένου να είμαστε όλοι βέβαιοι ότι ο όποιος ανάδοχος θα προχωρήσει με μια βιώσιμη επένδυση.
Η τρίτη παρατήρηση έχει να κάνει με το προφανές, που ευλόγως το καταθέτετε με αγωνία και το έχουμε συζητήσει αρκετές φορές, την ανάγκη η τοπική κοινωνία αυτά τα οποία χρωστούσε -εντός εισαγωγικών ή εκτός εισαγωγικών- ο προηγούμενος ανάδοχος να τα πάρει πίσω. Και ασφαλώς γνωρίζετε πολύ καλά ότι αυτό δεν θα μπορούσε να αποτελεί συμβατικό όρο του συγκεκριμένου διαγωνισμού, σας βεβαιώνω όμως ότι στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης που θα υπάρξει μετά την κατακύρωση του διαγωνισμού, αντιμετωπίζοντας το όλο θέμα ως μία προσέγγιση εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, όπου ο ανάδοχος οφείλει και να αποδεικνύει στην τοπική κοινωνία ότι πραγματικά θέλει να αποτελέσει ένα οργανικό μέλος της ευρύτερης εργατικής ή επιχειρηματικής δράσης, θεωρούμε ότι θα υπάρξει επίλυση και στο συγκεκριμένο θέμα.
Θέλω, τέλος, να σας πω ότι, όπως έχουμε δεσμευθεί και στη συζήτηση στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου πριν λίγους μήνες, θεωρούμε πως είναι χρέος της πολιτείας -και θα το πράξει αυτό στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ είτε των τομεακών προγραμμάτων είτε των περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων των αντίστοιχων περιφερειών- να υπάρξουν οφέλη ανταποδοτικού χαρακτήρα, τα οποία να αποζημιώνουν εν τοις πράγμασι πια τους εργαζόμενους της Φλώρινας απέναντι σε μια διαδικασία για την οποία κανείς δεν μπορεί να χαίρεται, αντίθετα έχουμε χρέος όλοι να την επισπεύσουμε.
Ευχαριστώ πολύ.