Ο ψυχολόγος μου

Γράφει η Καλυψώ Τόττη, ψυχολόγος

Πρόσφατα στα πλαίσια μιας γνωριμίας δέχτηκα την εξής ερώτηση: "Είσαι ψυχολόγος-ψυχολόγος;". Η απάντηση μου ήταν σχεδόν αποστομωτική, σοκαριστική και με έναν τόνο ειρωνείας απέναντι στον ακροατή μου, "Όχι, είμαι ψυχολόγος-τραγουδίστρια!". Η συμπληρωματική (ίσως και δεδομένη για τον ψυχολόγο) ερώτηση ήταν: "Δηλαδή τώρα μπορείς να με ψυχολογήσεις;".
Σας αφήνω να φανταστείτε την επεξηγηματική συζήτηση που ακολούθησε. Προφανώς ο άνθρωπος ήθελε να αποσαφηνίσει αν είμαι ψυχολόγος ή αν έχω υιοθετήσει έναν τέτοιο ρόλο στο όνομα της κερδοσκοπίας. Φυσικά και δεν παρεξηγώ τις σχεδόν αφελείς υποβληθείσες ερωτήσεις του καθώς το επάγγελμα του ψυχολόγου κατακρεουργείται, στην Ελλάδα περισσότερο. Σχεδόν σε κάθε γωνιά της ξετρυπώνει και ένας ψυχολόγος, ψυχαναλυτής, ψυχοθεραπευτής, κ.ά. Η προσωπική και επαγγελματική ταυτότητα του ψυχολόγου είναι αφορμή παρεξηγήσεων, διαστρεβλώσεων και παρερμνηνειών από το ευρύ κοινό. Τι κάνουν πια αυτοί οι ψυχολόγοι, θαύματα, μάγια ή μήπως απλά παρασιτούν στον τομέα των ειδικών ψυχικής υγείας;
Ο ψυχολόγος, λοιπόν, δεν είναι παντογνώστης. Είναι άνθρωπος με σκέψεις, συναισθήματα, δυνατότητες και αδυναμίες, πάθη και προσπαθεί να κρατήσει μια λογική ισορροπία μεταξύ αυτών των προσωπικών στοιχείων, όπως όλοι. Ωστόσο, έχει ένα βαρύ τίμημα από την στιγμή που θα επιλέξει αυτό το επάγγελμα και πάρει το βάπτισμα του πυρός. Επιβάλλεται να έχει περάσει από το στάδιο της αυτογνωσίας, της πάλης με τον εαυτό του για να βοηθήσει τους γύρω του να είναι ψυχικά υγιείς. Σκεφτείτε, εάν ένας πυροσβέστης δεν έχει εκπαιδευτεί για να σώσει τον εαυτό του από την φωτιά, πως θα σώσει αυτούς που έχουν την ανάγκη του; Έτσι και ο ψυχολόγος πρέπει να αναγνωρίσει και να τροποποιήσει τις δυσλειτουργικές σκέψεις και συμπεριφορές για να βοηθήσει τους άλλους να σώσουν τον εαυτό τους. Σε αντίθετη περίπτωση, η "προσωπική" του ψυχολογία θα παρεισφρήσει στα προβλήματα των άλλων και η παρέμβαση του θα είναι περισσότερο επιζήμια παρά βοηθητική. Η ανακάλυψη του εαυτού είναι μια μακροχρόνια διαδικασία αλλά όχι ανέφικτη.
Ο άνθρωπος εξελίσσεται και μαζί του εξελίσσεται και η γνώση γύρω από την ανθρώπινη υπόσταση, ψυχική, πνευματική και νοητική. Ο ψυχολόγος-επιστήμονας είναι σε επιφυλακή, δεν επαναπαύεται αλλά αντίθετα ενημερώνεται συνεχώς για τα νέα δεδομένα και τα πρωτοποριακά τεχνολογικά επιτεύγματα που αφορούν την ψυχική υγεία, έτσι όπως ενημερώνεται η γυναίκα για τις νέες τάσεις της μόδας. Τόσο πιστά! Η ανθρώπινη ψυχή βρίσκεται στα βιβλία, στις εικόνες, στους ανθρώπους, στα πράγματα και στα ζώα. Αρκεί μόνο ο ψυχολόγος να είναι παρατηρητικός και πρόθυμος να αφοσιωθεί στην δια-βίου εξερεύνηση.
Ο ψυχολόγος μου δεν είναι φίλος μου, ούτε Θεός. Είναι επαγγελματίας, υπόλογος στην συνείδησή του και στους συνανθρώπους, που ζητούν την βοήθεια του. Δεν "καλλιεργεί" την ευαισθησία του, την αφήνει να ξεδιπλωθεί...