Μαμά, μπαμπά προσέχετε τι λέτε!

Γράφει η Μουρτζούκου Σοφία,

Ψυχολόγος

Ως γονείς, έχετε αναρωτηθεί τι επίδραση ασκούν στο παιδί σας οι χαρακτηρισμοί που του αποδίδετε; Πόσο συμβάλλουν οι λέξεις σας στο χτίσιμο της αυτοεκτίμησής του; Και πόσο το βοηθάνε να αναπτύξει την προσωπική του αξία και τις ικανότητές του; Η απάντηση είναι σαφής: τα λόγια σας αποκτούν καθοριστική σημασία. Γι' αυτό προσέξτε τι λέτε στα παιδιά σας!
Οι περισσότεροι γονείς θέλουν τα παιδιά τους να είναι ισορροπημένα, χαρούμενα, να πιστεύουν στον εαυτό τους, να αποδίδουν στο σχολείο, να είναι κοινωνικά, να είναι ευτυχισμένα. Πώς όμως μπορεί να επιτευχθεί αυτό; Προκειμένου να είναι ένας άνθρωπος ισορροπημένος, ευτυχισμένος, ικανός να κάνει επιλογές και να τις υποστηρίζει, να νοιάζεται για τους άλλους, θα πρέπει να τα έχει καλά με τον εαυτό του, διαφορετικά όλα μοιάζουν μάταια ή υπάρχει πάντα η αίσθηση του ανικανοποίητου. Το κλειδί για μια ευτυχισμένη ζωή είναι η αυτοεκτίμηση!
Με τον όρο αυτοεκτίμηση εννοούμε την αποδοχή, την αγάπη και τον σεβασμό για τον εαυτό μας. Με απλά λόγια, "Ξέρω ποιος ή ποια είμαι. Με αγαπώ για τις ικανότητές μου, εκτιμώ την αξία μου, αλλά συγχρόνως αποδέχομαι και τις αποτυχίες μου και τα λάθη μου. Είμαι ικανός να αντιμετωπίζω τις ευθύνες μου, τις δυσκολίες και κοιτάω μπροστά". Η αυτοεκτίμηση κατακτάται από το άτομο, καθώς μεγαλώνει και διαμορφώνει την προσωπικότητά του. Είναι πολύτιμη για κάθε παιδί, γιατί η αντίληψη που θα διαμορφώσει για τον εαυτό του θα τον συντροφεύει και στην ενήλικη ζωή του.
Η αυτοεκτίμηση χτίζεται καθημερινά από πολύ μικρή ηλικία, μέσα στην οικογένεια και αργότερα στη μικρή κοινότητα του σχολείου. Προκειμένου το παιδί να διαμορφώσει μια θετική εικόνα του εαυτού, χρειάζεται να μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον, όπου το αντιμετωπίζουν με αγάπη, σεβασμό, το υποστηρίζουν και αποδέχονται τις όποιες αδυναμίες του. Η οικογένεια αποτελεί το πρώτο σκαλί στο χτίσιμο της αυτοεκτίμησης του παιδιού. Η όλη στάση της οικογένειας απέναντι στο παιδί θα του δώσει τα εφόδια να διαμορφώσει μια θετική αντίληψη του εαυτού ή θα το καταδικάσει στην αβεβαιότητα και την ανασφάλεια.
Ένα πολύ συχνό λάθος που κάνουν οι γονείς, συνήθως σε στιγμές έντασης, είναι οι αρνητικοί χαρακτηρισμοί που αποδίδουν στα παιδιά προσδιορίζοντας συλλήβδην την προσωπικότητά τους. Αν κάθε φορά (ή τις περισσότερες φορές) που θυμώνετε με το παιδί σας, χρησιμοποιείτε φράσεις, όπως «δε σ’ αντέχω άλλο», «δεν καταλαβαίνεις με τίποτα», «είσαι τούβλο», «γιατί να είσαι έτσι;», «δεν μπορώ να τα βγάλω πέρα μαζί σου» ή «τίποτα δεν μπορείς να κάνεις» έχετε ήδη θέσει υπό αμφισβήτηση την αίσθηση στο παιδί σας ότι αξίζει.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Για τα παιδιά οι γονείς είναι κάτι σαν αυθεντίες. Η μαμά και ο μπαμπάς ξέρουν καλύτερα από τον καθένα. Άλλωστε, οι μεγάλοι έχουν πάντα δίκιο. Πώς λοιπόν να δεχτεί το παιδί ότι οι γονείς του μπορεί να κάνουν λάθος; Με τον καιρό, η φωνή των γονέων εσωτερικεύεται και γίνεται η φωνή του παιδιού, που το ακολουθεί παντού. Αν όμως το παιδί μεγαλώνει χωρίς την επιβεβαίωση των γονέων ή με συναισθηματικά κενά και χωρίς να είναι πεπεισμένο για την προσωπική του αξία, πώς θα αγαπήσει τον εαυτό του και συνεπώς και τους άλλους; Πώς θα γίνει ευτυχισμένο;
Αν διαβάζοντας αυτό το άρθρο αναγνωρίζετε τους εαυτούς σας, την επόμενη φορά που θα νιώσετε την ανάγκη να επικρίνετε το παιδί σας για τις κακές επιδόσεις στα μαθήματα ή στα αθλήματα, για προβλήματα συμπεριφοράς, για κακές συνήθειες ή αδυναμίες του, για κάτι που δεν έκανε ή για διάφορα προβλήματα ψυχολογικής φύσεως (π.χ. νυχτερινή ενούρηση, φοβίες), κάντε μια μικρή παύση και σκεφτείτε: τι θέλετε να επιτύχετε με τη συμπεριφορά σας; Τι θα εξυπηρετήσει το ξέσπασμά σας; Και ποιες θα είναι οι συνέπειες για εσάς, για το παιδί και για την σχέση σας;