Αβέβαιο το μέλλον του Πανεπιστημίου

Κρίσιμες ώρες περνά το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, καθώς μετά την παραίτηση της Διοικούσας Επιτροπής, δημοσίευμα του «Έθνους» έρχεται να φέρει νέες ανησυχίες.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, περισσότερα από 150 τμήματα χαμηλής έως ανύπαρκτης ζήτησης από τους υποψηφίους, τα οποία συγχρόνως παρουσιάζουν και μια φθίνουσα πορεία στην «παραγωγή πτυχιούχων» την τελευταία πενταετία, θα «βάλουν λουκέτο», ενώ συγχωνεύονται περισσότερα από 10 πανεπιστήμια.
«Το φίδι από την τρύπα» θα κληθούν να βγάλουν οι νέες διοικήσεις των ανώτατων ιδρυμάτων, που θα προκύψουν ύστερα από την ψήφιση του νόμου-πλαισίου που θα έρθει τον Ιούνιο στη Βουλή. Μετά την εγκαθίδρυση των Συμβουλίων Διοίκησης, θα ακολουθήσει το σχέδιο του «Καλλικράτη» σε ΑΕΙ - ΤΕΙ, που θα υλοποιηθεί από τα καινούργια διοικητικά σχήματα των σχολών.
Το σχέδιο αναδιάρθρωσης και εξορθολογισμού της Ανώτατης Εκπαίδευσης, θα περιλαμβάνει τα εξής:
1. Τις συγχωνεύσεις τμημάτων ή και σχολών ομοειδούς επιστημονικού αντικειμένου, που κοστίζουν ακριβά στον κρατικό προϋπολογισμό, έχουν αμφίβολα αποτελέσματα, χαμηλή ζήτηση και λειτουργούν παράλληλα σε επίπεδο AEI και TEI.
2.Τις συγχωνεύσεις μεταξύ ΑΕΙ και ΤΕΙ, καθώς και την ενσωμάτωση ενός μέρους πανεπιστημίου ή τεχνολογικού ιδρύματος σε ένα άλλο. Τα Πανεπιστήμια Πελοποννήσου, Στερεάς Ελλάδας, Μακεδονίας, Δυτικής Μακεδονίας, Πάντειο, Οικονομικό Αθηνών, Χαροκόπειο, Γεωπονικό, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, καθώς και το Διεθνές Πανεπιστήμιο βρίσκονται «ένα βήμα» πριν από τη συγχώνευσή τους με ισχυρά κεντρικά ΑΕΙ της χώρας.
Στόχος είναι ο περιορισμός του κατακερματισμού των σχολών και των πανεπιστημίων (για παράδειγμα, στη Β. Ελλάδα και σε απόσταση αναπνοής υπάρχει το ΑΕΙ Μακεδονίας, το ΑΕΙ Δυτ. Μακεδονίας και το ΑΠΘ, ενώ σε δύο ώρες από τη Θεσσαλονίκη βρίσκεται και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας).
Ο «Καλλικράτης» βρίσκει σύμφωνους και τους πρυτάνεις, οι οποίοι πλέον απαιτούν από το υπ. Παιδείας το «συμμάζεμα» των ιδρυμάτων τους. Μάλιστα δεν είναι λίγοι αυτοί που με τους κομμένους στο μισό προϋπολογισμούς φέτος αδυνατούν να συνεχίσουν να λειτουργούν τις σχολές τους, αναμένοντας «ως μάννα εξ ουρανού» το «κούρεμα» των τμημάτων που μόνο χρέη τούς αποδίδουν.
Το τελευταίο πόρισμα του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας προτείνει την πλήρη αναδιάρθρωση των ΑΕΙ - ΤΕΙ, με πλήθος συγχωνεύσεων τμημάτων και σχολών: «...Η σημερινή κατάσταση χαρακτηρίζεται από μάλλον μεγάλο αριθμό Ιδρυμάτων/ακαδημαϊκών μονάδων, υπερβολική εξειδίκευση κάποιων τμημάτων, μεγάλη διασπορά ανά την επικράτεια που συνδέεται με τη διασπορά πόρων κ.ά.».
Η κυβέρνηση έχει ήδη λάβει τις αποφάσεις της ακολουθώντας και την αντίστοιχη διεθνή τάση, αλλά κυρίως το δανικό και γαλλικό πρότυπο, συγχώνευσης των πανεπιστημίων (από τα 17 ΑΕΙ που υπήρχαν στη Δανία, απέμειναν τα τρία. Παρόμοιος ανασχεδιασμός έγινε και στη Γαλλία, όπου από τα περίπου 100 τριτοβάθμια ιδρύματα, παρέμειναν να λειτουργούν 17 «εκπαιδευτικοί πόλοι»).
Στην πρόταση για επανασχεδιασμό των ανώτατων σχολών που κατέθεσε στη Σύνοδο Πρυτάνεων, ο κ Ιωακείμ Γρυσπολάκης, καθηγητής και τ. πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης, αναφέρονται τα εξής:
«Η ακαδημαϊκή ανάπτυξη ακολούθησε σε μεγάλη έκταση το άναρχο και στρεβλό αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας, τόσο ως προς τα επιστημονικά αντικείμενα όσο και ως προς τη χωροταξική τους κατανομή.
Μερικές από τις στρεβλώσεις είναι:
-Υπερβολική εξειδίκευση τμημάτων, η οποία θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί σε προγράμματα μεταπτυχιακών
-Τμήματα με ασαφές (ή ανύπαρκτο) γνωστικό αντικείμενο
-Μεγάλη διασπορά ανά την επικράτεια
-Απομόνωση τμημάτων από τον κύριο κορμό του Ιδρύματος
-Αλληλοεπικαλύψεις αντικειμένων μεταξύ ΑΕΙ και ΤΕΙ στην ίδια ή σε άλλες πόλεις
-Λειτουργία τμημάτων ταυτόσημων αντικειμένων σε γειτονικά ΑΕΙ».

Κατάργηση ΑΕΙ - Ηπιο και «σκληρό» σενάριο
Οσο απλώθηκαν... απλώθηκαν τα πανεπιστήμια. Τώρα αρχίζει το συμμάζεμα! Το ακραίο σενάριο που εξετάζεται είναι από τα συνολικά 23 σήμερα ΑΕΙ της χώρας να παραμείνουν μόνον τα 11. Το πιο ήπιο θα είναι να καταργηθούν μόνο τα πανεπιστήμια που έχουν Διοικούσες Επιτροπές (Στερεάς Ελλάδος, Δυτικής Ελλάδος, Δυτικής Μακεδονίας και Διεθνές Πανεπιστήμιο).
Η πρώτη πρόταση περιλαμβάνει:
-Την ενσωμάτωση στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης των ΑΕΙ: Μακεδονίας και Δυτ. Μακεδονίας.
-Την ενσωμάτωση στο Πανεπιστήμιο Πατρών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
-Στο Πανεπιστήμιο Αθηνών μπορούν να ενταχθούν το Οικονομικό Πανεπιστήμιο, το Πάντειο και το Χαροκόπειο.
Η δεύτερη πρόταση αναφέρει τα εξής:
-Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδος:Τα δύο Τμήματα του Παν. Στερεάς Ελλάδος ενσωματώνονται στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο -Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, λόγω ύπαρξης συναφών Τμημάτων σε αυτά.
-Πανεπιστήμιο Δυτ. Μακεδονίας: Τα Τμήματα της Φλώρινας ενσωματώνονται στο Παν. Ιωαννίνων. Εξ αυτών τα δύο Παιδαγωγικά Τμήματα και το Καλών Τεχνών σταδιακά καταργούνται, αφού υπάρχουν τα ίδια στα Ιωάννινα. Τα δύο Τμήματα Μηχανικών στην Κοζάνη δεν έχουν υποδομές και δεν θεωρούνται βιώσιμα, ενώ το ιδρυθέν Τμήμα Αρχιτεκτονικής της Καστοριάς θα πρέπει να ακυρωθεί. Το Παν. Ιωαννίνων θα πρέπει να αποφασίσει για την περαιτέρω λειτουργία των δύο αυτών Τμημάτων, ώστε να μη συνεχίσουν τη λειτουργία τους σε άλλη πόλη από αυτή στην οποία λειτουργεί το Τμήμα Χημικών Μηχανικών.
Πανεπιστήμιο Δυτ. Ελλάδος: Καταργείται και τα Τμήματα επανέρχονται στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
Διεθνές Πανεπιστήμιο: Προσαρτάται στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με τη σημερινή δομή και αποστολή του.
Η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών καθώς και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών έχουν πενταετή διάρκεια σπουδών και θα μπορούσαν να προσαρτηθούν στο ΕΜΠ (υπάρχει πρόταση το Γεωπονικό να πάει στο Αθηνών και η ΑΣΚΤ στο ΕΜΠ).