Ο ενεργειακός σχεδιασμός στη Δ. Μακεδονία στις σημερινές συνθήκες

Η φθίνουσα πορεία του Ενεργειακού Κέντρου της Χώρας μας Κοζάνη – Πτολεμαϊδα – Φλώρινα είναι μια πραγματικότητα που δεν αμφισβητείται από κανέναν.

Τα κακά νέα μας έρχονται εδώ και καιρό.

· φόρος διοξειδίου του άνθρακα

· απελευθέρωση αγοράς ενέργειας

· φιλελευθεροποίηση της αγοράς

και επί πλέον η δύσκολη οικονομική συγκυρία.

Μια αβεβαιότητα που επεκτείνεται, αφού βασικές παράμετροι παραμένουν ανοικτές, ενώ ακόμα και η πώληση λιγνιτικών μονάδων σε ιδιώτες παραμένει επίσης ανοιχτή.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία σχεδιασμού, σχεδιασμού ανύπαρκτου που ξεκινά χρόνια πριν, αλλά την τελευταία 10ετία έχει αποκτήσει κρίσιμα χαρακτηριστικά.

Στην περιοχή επέδρασαν και συσσώρευσαν προβλήματα στην ενεργειακή της προοπτική:

· Η εκμετάλλευση του κοιτάσματος της Βεύης και η συνεχιζόμενη εκκρεμότητα με την όποια προοπτική της.

· Ο άγονος διαγωνισμός της Μελίτης ΙΙ και η καθυστέρηση της Πτολεμαϊδας V.

· Η απουσία εκσυγχρονισμού των υφιστάμενων Μονάδων.

· Η πολιτική της απελευθέρωσης της αγοράς στο χώρο της Ενέργειας.

Η ΔΕΗ Α.Ε. εδώ και 15 χρόνια δεν έχει προχωρήσει σε καμιά επένδυση στην περιοχή.

Πρόσφατα άκουσα συνδικαλιστή να λέει: «Με την προηγούμενη Κυβέρνηση είχαμε αυξήσεις 30% και όλοι έκαναν απεργία (αν και αμφιβάλλω για τη συμμετοχή), τώρα μας μειώνουν τους μισθούς και δεν κουνιέται φύλλο».

Αλλοίμονο αν έτσι προσεγγίζεται το πρόβλημα στην περιοχή, ‘’καλός μισθός και ότι θέλει ας γίνει’’, όταν είναι γνωστό το πώς φτάσαμε στη σημερινή κατάσταση για τη ΔΕΗ και στη συγκεκριμένη οικονομική συγκυρία της Χώρας.

Και η προσέγγιση αυτή δεν αφορά μόνο θέματα υψηλής πολιτικής κατανάλωσης για εφαρμογή μικροπολιτικής και λαϊκισμού.

Δυστυχώς κυριαρχούν συμπεριφορές στην Τοπική μας Κοινωνία εκτός τόπου και χρόνου. Από ασυνείδητη άσκηση αντιπολιτευτικής τακτικής, από κεκτημένη ταχύτητα, από άγνοια;

Μια αντιφατικότητα μας διακρίνει:

Αν θέλουμε ανάπτυξη του Ενεργειακού Κέντρου, που αποδεδειγμένα αποτελεί πλειοψηφική τάση – γιατί υπάρχουν βέβαια και αντίθετες απόψεις – πώς συμβιβάζεται αυτό, με απόψεις που αναπτύσσονται και σε θεσμικά όργανα μάλιστα, μιας αρνητικής συνολικά στάσης απέναντι στη ΔΕΗ Α.Ε.;

Μοιάζει η ΔΕΗ με την περίπτωση του Τιτανικού, που ενώ οδηγείται στον πάτο, η ορχήστρα, δηλαδή όλοι εμείς, παιανίζουμε στη γέφυρα του πλοίου.

Αν περιμένουμε να πραγματοποιηθούν επενδύσεις στον χώρο της ενέργειας και πρέπει αυτό να απαιτήσουμε, ποιόν εννοούμε όλοι; Μα φυσικά τη ΔΕΗ.

Πώς όμως αυτό συμβαδίζει με απόψεις;

Π.χ.

· Πλήρους κάλυψης του κόστους μετεγκαταστάσεων Ακρινής – Αναργύρων από τη ΔΕΗ, αντί το μόνο που έπρεπε να μας ενδιαφέρει είναι η διαφύλαξη του ΕΑΠ και ο επαναπροσδιορισμός στην διαχείρισή του προς όφελος των Τοπικών Κοινωνιών.

· Αντί Φωτοβολταϊκού Πάρκου να αντιπροβάλλεται η δημιουργία Πίστας Μηχανοκίνητου Αθλητισμού ή η απόδοση των απαλλοτριωμένων εκτάσεων στην Τοπική Κοινωνία μετά τη χρήση τους.

Ακόμη κι’ αυτή η επιστροφή των εκτάσεων στις Τοπικές Κοινωνίες για αγροτικές δραστηριότητες είναι χωρίς περιεχόμενο με την ισχύουσα Νομοθεσία.

Εκτός από την αποκατάσταση αγροτών, η οποία γίνεται από την εποχή της αποκατάστασης των προσφύγων με συγκεκριμένη νομολογία, σύμφωνα με την οποία δικαιώματα αποκτά ο κατά κύριο επάγγελμα αγρότης (ελάχιστος σε σχέση με την εμπειρία και τη σημερινή κατάσταση αριθμός), ποια άλλη χρήση εννοούν αποδοτικότερη; Αρκετή πολιτική εκμετάλλευση έγινε μέχρι πρόσφατα με το θέμα αυτό που ουσιαστικά δεν αφορά καμιά κοινωνική ομάδα.

Δεν είναι βέβαια η ΔΕΗ Α.Ε. άμοιρη ευθυνών και σίγουρα η Τοπική Κοινωνία χρειάζεται το καλό της πρόσωπο.

Όπως χρειάζεται και το καλό πρόσωπο της Πολιτείας που οφείλει πολλά στην Περιοχή ιδιαίτερα από την εποχή που είχε αποκλειστική ευθύνη για τη λειτουργία της ΔΕΗ.

Η περιοχή χρειάζεται ένα στρατηγικό σχέδιο που ξεκινά με δύο συν μια συγκυρίες;

· Την Αρνητική: του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, στο οποίο καλείται να ανταποκριθεί η ΔΕΗ και της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας για τη Χώρα.

· Την Θετική: που εκφράστηκε με την παρουσία του ίδιου του Πρωθυπουργού, παρουσία υψηλού πολιτικού συμβολισμού και της αρμόδιας Υπουργού. Αυτό δεν φέρει στο πιάτο έτοιμες μερίδες, αλλά δημιουργεί προϋποθέσεις θετικές για τις διεκδικήσεις της περιοχής.

· Το πυρηνικό ολοκαύτωμα – αποκάλυψη στην Ιαπωνία και τον Παγκόσμιο επανασχεδιασμό που θα προκαλέσει στο χώρο της ενέργειας.

Το σχέδιο αυτό, που θ’ αφορά ένα σύνολο ενεργειών – δράσεων για αποκατάσταση του περιβάλλοντος για την Πράσινη Ανάπτυξη, για αξιοποίηση των τοπικών πλεονεκτημάτων δεν μπορεί να μην περιλαμβάνεται ένα διεκδικητικό πλαίσιο για την Ενεργειακή Ανάπτυξη, ουσιαστικά επιβίωση της περιοχής.

Το σχέδιο αυτό πρέπει να περιλαμβάνει:

· Κατασκευή της 5^ης Μονάδας στην Πτολ/δα.

· Την επίλυση του προβλήματος του κοιτάσματος της ΒΕΥΗΣ, σε συνδυασμό με την κατασκευή της 2^ης Μονάδας στη Μελίτη.

· Τον εκσυγχρονισμό των ΑΗΣ Α. Δημητρίου και Αμυνταίου - Φιλώτα. Είναι λάθος η αποδοχή της κατάργησης των Μονάδων, όταν μάλιστα τα απαιτούμενα κεφάλαια στην συγκυρία που περνά η Χώρα είναι πολύ λιγότερα από αυτά που απαιτούνται για την κατασκευή μιας νέας μονάδας.

· Τις μετεγκαταστάσεις των οικισμών συμπεριλαμβανομένων και αυτών της Ακρινής και των Αναργύρων.

· Την προώθηση επενδυτικών πρωτοβουλιών από τη ΔΕΗ (όπως το Φ/Β Πάρκο) και από την Πολιτεία συσχετιζόμενες με την ενεργειακή δραστηριότητα στην Περιοχή.

· Την ανάληψη της ευθύνης εκ μέρους της ΔΕΗ στην αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων που προκαλεί η λειτουργία της και η διαχείρισή τους, με σύγχρονους όρους και συστήματα παρακολούθησης και ελέγχων, καθώς και αποκατάστασης σε συνεργασία με Αυτοδιοικητικούς Θεσμούς, ξεκινώντας από μηδενικό σημείο κάνοντας μια νέα αρχή προσαρμοσμένη στις σύγχρονες σημερινές συνθήκες.

· Σχέδιο αποκατάστασης όλων των συσσωρευμένων μέχρι σήμερα περιβαλλοντικών προβλημάτων ορθολογικής διαχείρισης των φυσικών πόρων και σύνδεση με άλλες δραστηριότητες (π.χ. τουρισμό, αγροτική οικονομία κ. λ. π.)

· Αξιοποίηση του Ε.Α.Π. με νέο πνεύμα και σχεδιασμό ως πραγματικό αναπτυξιακό πόρο μέσα στα πλαίσια της αναδιάταξης και ενίσχυσης των αρμοδιοτήτων των Αυτοδιοικητικών Θεσμών, σε συνέργια με ΕΣΠΑ , Ευρωπαϊκά Προγράμματα, τακτικά έσοδα για την υλοποίηση και προώθηση μεγάλης έντασης και απόδοσης (οικονομικής, κοινωνικής κλπ) έργων και δράσεων. Η διαχείριση του ΕΑΠ δεν είναι ζήτημα λογιστικής κατανομής στους ενεργειακούς Δήμους (που πλέον λόγω Καλλικράτη έχουν διευρυνθεί με αποτέλεσμα ο όρος ενεργειακός να χάσει τον προηγούμενο χαρακτήρα του),    αλλά είναι ανάγκη να διασφαλιστεί η ορθολογική διαχείριση του μέσα από την υλοποίηση έργων που θα αποφασιστούν και θα σχεδιαστούν από τον φορέα που έχει τη αρμοδιότητα αυτή και δεν είναι άλλος από την Αιρετή Περιφέρεια σε συνεργασία πάντα με την Αυτοδιοίκηση 1^ου βαθμού.

Όλα τα παραπάνω θα δημιουργήσουν οικονομική κινητικότητα, αναθέρμανση της τοπικής οικονομίας και τελικά την αντιμετώπιση της ανεργίας με θέσεις εργασίας τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα.

Είναι λοιπόν καιρός να κτίσουμε μια ελάχιστη συνεννόηση και να αναλάβουμε τις ευθύνες μας ως τοπική κοινωνία. Δεν είναι απαραίτητο αν και είναι επιθυμητό να συμφωνούμε απόλυτα στους στόχους, τουλάχιστον ας αποκτήσουμε κοινό προσανατολισμό στα μεγάλα θέματα που μας απασχολούν.

Υ.Γ: Με αφορμή ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στην ΚΟΖΑΝΗ από το σωματείο «Η ΕΝΩΣΗ» στις19/3/2011 στην οποία κατατέθηκε η εισήγηση.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΡΑΤΑΚΗΣ

Πολιτικός Μηχανικός

π. Νομάρχης Φλώρινας