Παρασκευή 9 Οκτωβρίου 2015

Παγκόσμια ημέρα όρασης

Χρήσιμες οδηγίες-κατευθύνσεις για την ανεξάρτητη και ισότιμη ένταξη των ατόμων με προβλήματα όρασης (τυφλών και μερικώς βλεπόντων)

Α. Παρεμβάσεις στο χώρο για διευκόλυνση των ατόμων με πρόβλημα όρασης (ΑΜΠΟ)
• Σωστός φωτισμός σε τραπέζια, γραφεία, κλπ.
• Χρωματικές αντιθέσεις σε πόρτες (κάσες, πόμολα), σκάλες (τέλος κάθε σκαλιού), τουαλέτες, ντουλάπια, κλπ.
• Πινακίδες-braille
με μεγάλους χαρακτήρες και χρωματική αντίθεση σε πόρτες και ντουλάπια
• Οδηγοί όδευσης τυφλών με ανάγλυφη υφή και σε χρωματική αντίθεση με το υπόλοιπο έδαφος [από την είσοδο στις σκάλες, στα ιατρεία, κλπ.]
• Προειδοποιητικές επιφάνειες πριν από σκάλες και ασανσέρ σε αντίθεση υφής και χρώματος με το υπόλοιπο έδαφος
• Τα διάφορα αντικείμενα να είναι σε εσοχές (πχ. καρτοτηλέφωνα, ψύκτες, πυροσβεστήρες, γλάστρες, κλπ.)
• Φωσφορίζουσες ταινίες σε τζάμια, γυάλινες πόρτες.
• Φωσφορίζουσες ταινίες στις γωνίες προεξοχών (κολώνες)

Όταν κάποιος οδηγεί αυτοκίνητο:
• Δεν πρέπει να παρκάρει πάνω στις διαβάσεις πεζών και σε ράμπες
• Δεν πρέπει να παρκάρει και να κινείτε πάνω σε διαβάσεις, πεζοδρόμια, πεζόδρομους, πλατείες και σε Οδηγούς όδευσης Τυφλών (πλάκες με ρίγες ή ανάγλυφες σφαιρικές προεξοχές διαφορετικού χρώματος, συνήθως κίτρινου, που είναι τοποθετημένες στα πεζοδρόμια) ή χώρους στάθμευσης για ΑμεΑ.
• Αν σταματήσει το αυτοκίνητο για να περάσει ο τυφλός, πρέπει να ανοίξει το παράθυρο και να μιλήσει στο τυφλό άτομο. Τα νοήματα δεν τα βλέπει και η κόρνα τον τρομάζει.
• Να θυμάστε ότι στο πράσινο φανάρι για τους πεζούς, προτεραιότητα έχει ο πεζός.

Β. Συμβουλές για ορθή επικοινωνία και συμπεριφορά προς άτομα με προβλήματα όρασης
• Δεν εκφράζουμε τον οίκτο μας, αλλά ούτε και υπέρμετρο θαυμασμό
• Χρησιμοποιούμε κανονικά λέξεις όπως βλέπω, τυφλός, κλπ.
• Όταν συνομιλούμε με ένα άτομο με πρόβλημα όρασης ανακοινώνουμε ποιοι είμαστε λέγοντας το όνομά μας και την ιδιότητά μας
• Απευθυνόμαστε σε αυτόν είτε αναφέροντας το όνομά του είτε αγγίζοντάς τον
• Μιλάμε στον ίδιο και όχι στο συνοδό του
• Ενημερώνουμε για τυχόν αποχώρησή μας από το χώρο
• Δε φωνάζουμε: το πρόβλημα όρασης δε συνεπάγεται πρόβλημα ακοής
• Δίνουμε εύκολα γραπτές πληροφορίες είτε γράφοντας με μεγάλους χαρακτήρες είτε γράφοντας στη γραφή Braille είτε ηχογραφώντας το
• Όταν βρισκόμαστε μαζί σε ένα χώρο
- ενημερώνουμε για την παρουσία μας
- αναφέρουμε αν υπάρχουν άλλα άτομα και πόσα
- κάνουμε μια σύντομη περιγραφή του χώρου
- διευκολύνουμε να εξερευνήσει το χώρο, αν ενδιαφέρεται
- ρωτάμε ευγενικά αν χρειάζεται συνοδεία ή βοήθεια
- αν χρειάζεται συνοδεία, αφήνουμε να μας κρατήσει εκείνος χωρίς να σπρώχνουμε ούτε να τραβάμε
- δίνουμε σαφείς οδηγίες, αν επιθυμεί να κινηθεί μόνος

• Διευκολύνουμε την κίνησή του στο χώρο όταν:
- δεν υπάρχουν εμπόδια ή επικίνδυνα αντικείμενα μέσα στο χώρο
- κάθε αντικείμενο βρίσκεται στη θέση του και επιστρέφει σε αυτήν μετά από κάθε χρήση
- ενημερώνουμε για κάθε αλλαγή στο χώρο ή στη θέση των αντικειμένων, κυρίως των προσωπικών
- ενημερώνουμε για κάθε κίνδυνο που υπάρχει στο χώρο και οποιαδήποτε βλάβη ή αλλαγή έχει τυχόν προκύψει και μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητα του ατόμου
- δεν αφήνουμε μισάνοιχτες πόρτες, παράθυρα, ντουλάπια, συρτάρια, κλπ.

Γ. Χρήσιμες συμβουλές-οδηγίες για την εξυπηρέτηση ατόμων με προβλήματα όρασης (ΑμΠΟ) σε Υπηρεσίες Υγείας.
Τα Άτομα με Προβλήματα Όρασης (ΑμΠΟ), αντιμετωπίζουν ποικίλα προβλήματα κατά την πρόσβαση και εξυπηρέτησή τους σε υπηρεσίες υγείας των Νοσοκομείων, των Μονάδων Υγείας της πρωτοβάθμιας φροντίδας κλπ., γεγονός που εμποδίζει την ισότιμη ένταξη αυτών στο κοινωνικό περιβάλλον και εγείρει φραγμούς στην υγειονομική περίθαλψη και στην προαγωγή της υγείας τους.
Για τη διευκόλυνση των ΑμΠΟ συνιστάται, οι επαγγελματίες υγείας, οι διοικητικοί υπάλληλοι, καθώς και άλλοι πολίτες να:
1. Διευκολύνετε τα ΑμΠΟ να προσανατολιστούν και να προσεγγίσουν τα εξωτερικά ιατρεία που αναζητούν με ασφάλεια και να καθίσουν όσο πλησιέστερα γίνεται στον ανάλογο χώρο εξέτασης.
2. Ενημερώστε τον υπεύθυνο νοσηλευτή ή ιατρό για την προσέλευση των ΑμΠΟ, ώστε να αναζητηθεί όταν έρθει η ώρα του ραντεβού του. Είναι σημαντικό να επικοινωνήσει το ίδιο το ΑμΠΟ την παρουσία του στο ιατρείο, ώστε να είναι αναγνωρίσιμος (όταν θα αναζητηθεί στην αίθουσα αναμονής).
3. Ενημερώστε άλλον πολίτη που παρευρίσκεται στον χώρο ώστε να διευκολύνει το ΑμΠΟ στην αναζήτηση επαγγελματιών υγείας που δεν τους γνωρίζει.
4. Ενημερώστε σε περίπτωση που αλλάξει το πρόγραμμα στα ραντεβού, απουσιάζει ο ιατρός, έχει αλλάξει ο χώρος εξέτασης κλπ.
5. Διευκολύνετε το ΑμΠΟ να εντοπίσει απαραίτητους χώρους όπως το ταμείο, το γραφείο εξυπηρέτησης πολίτη, τους χώρους υγιεινής, τους ψύκτες, το κυλικείο, τους ανελκυστήρες και αν χρειαστεί συνοδεύστε τον σε αυτούς.
6. Κατά τη συνοδεία των ΑμΠΟ στους χώρους των μονάδων υγείας, ιδιαίτερη προσοχή να δίνεται, γα την αποφυγή ατυχημάτων στις σκάλες, στα έπιπλα, στα ανοιχτά παράθυρα ή σε άλλα φορητά εμπόδια.
7. Εξηγείτε και περιγράφετε κάθε φορά την ακολουθούμενη διαδρομή προς κάποιο χώρο (π.χ. κλινική, ιατρεία, εργαστήρια κλπ), προκειμένου να καταγράφονται από το ΑμΠΟ χαρακτηριστικά που είναι χρήσιμα για τον μετέπειτα εντοπισμό τους.
8. Διευκολύνετε το ΑμΠΟ στο χώρο του ιατρείου ή του εργαστηρίου προκειμένου να κινηθεί με ασφάλεια, να καθίσει στο κατάλληλο μέρος ανάλογα με την εξέταση και παρέχετε οδηγίες για τη συνεργασία σας, προκειμένου να διενεργηθεί μία εξέταση (π.χ. χρήση μηχανήματος, λήψη βιολογικού υλικού, μικροεπέμβαση κλπ). Περιγράψτε του πριν από την εξέταση σε τι συνίσταται αυτή π.χ. πριν από το καρδιογράφημα ότι θα τοποθετηθούν ειδικές βεντούζες στο στήθος και κλιπ στους καρπούς και στους αστραγάλους κλπ.
9. Βεβαιωθείτε ότι δίδονται με ευκρίνεια οδηγίες και ελέγξτε ότι έγιναν κατανοητές για φάρμακα και εξετάσεις. Σημειώστε αν χρειαστεί με μαρκαδόρο σε χαρτί τις οδηγίες, τα φάρμακα, τη δοσολογία, την παραπομπή για άλλες εξετάσεις ή χρήσιμα τηλέφωνα επικοινωνίας.
10. Σιγουρευτείτε ότι το άτομο που θα συνοδεύσει το νοσηλευόμενο ΑμΠΟ από το θάλαμο του για εξετάσεις, γνωρίζει ότι υπάρχει πρόβλημα όρασης, καθώς και το πρόβλημα υγείας για το οποίο νοσηλεύεται.
11. Διευκολύνετε στη συμπλήρωση σχετικών αιτήσεων και δικαιολογητικών, διευκρινίστε τι απαιτείται να λάβει το άτομο ως έγγραφο ή ιατρικό πιστοποιητικό ή αντίγραφα εξετάσεων μαζί του, αναγνώστε τα σχετικά έγγραφα για να λάβει γνώση και σιγουρευτείτε ότι παίρνει κατά την αποχώρησή του όλα τα προσωπικά του έντυπα βιβλιάρια, εξετάσεις κλπ.
12. Βεβαιωθείτε ότι το ΑμΠΟ γνωρίζει την ημερομηνία και την ώρα επόμενων ραντεβού, πόσο συχνά να παίρνει τα φάρμακά του και αν υπάρχουν παρενέργειες, πώς να φροντίζει τα τραύματα και να κάνει τις αλλαγές.
13. Τέλος, διασφαλίστε την αποχώρησή του με ταξί ή συγκοινωνίες ώστε να αποφευχθεί κίνδυνος ατυχήματος.

Δ. Σκύλοι Οδηγοί και χειριστές με προβλήματα όρασης.
Οι Σκύλοι Οδηγοί είναι ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά που με τις δεξιότητές τους δίνουν ανεξάρτητη και με ασφάλεια κίνηση καθώς και ισότιμη και αυτόνομη διαβίωση στους χειριστές τους, άτομα με προβλήματα όρασης, συμβάλλοντας στην όσο το δυνατόν καλύτερη ένταξή τους με ποιότητα και φιλικότητα στο καθημερινό περιβάλλον όπου κινούνται.
- Σεβόμαστε το χειριστή και το Σκύλο Οδηγό του όταν τους συναντάμε είτε σε εξωτερικούς χώρους είτε σε εσωτερικούς και διευκολύνουμε την πρόσβασή τους.
- Όταν ο Σκύλος Οδηγός φοράει το Ειδικό Σαμάρι Εργασίας και είναι μαζί με το χειριστή του, απαγορεύεται να του μιλήσουμε ή να τον χαϊδέψουμε. Εκείνη την ώρα είναι ένας Σκύλος Εργασίας, που είναι υπεύθυνος για δεκάδες αποφάσεις και πρέπει να του διευκολύνουμε το έργο.
- Τηρούμε τους Νόμους και τις Οδηγίες που έχουν ψηφιστεί για τη διευκόλυνση της πρόσβασής τους στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, σε χώρους υγειονομικού ενδιαφέροντος (ξενοδοχεία, εστιατόρια, μπαρ κλπ), πολιτιστικούς χώρους, αθλητικούς χώρους, υπηρεσίες Υγείας, δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις, πάρκα κλπ.. Οι Σκύλοι Οδηγοί επιτρέπεται να κυκλοφορούν και να έχουν πρόσβαση παντού όπου επιτρέπεται και η πρόσβαση όλων των ανθρώπων, χωρίς να φέρουν φίμωτρο! Πώς μπορείτε να βοηθήσετε όταν συναντήσετε ένα χειριστή με το Σκύλο Οδηγό του:
• Μη χαϊδεύετε ή προσπαθείτε να κάνετε το Σκύλο Οδηγό να σας προσέξει όταν αυτός φοράει το ειδικό σαμάρι εργασίας. Εάν ο σκύλος δεν εργάζεται (δε φοράει το ειδικό σαμάρι εργασίας), ζητήστε την άδεια του αφεντικού του πριν τον χαϊδέψετε. Αφού σας δοθεί η άδεια, αφήστε τον σκύλο να σας μυρίσει και κατόπιν χαϊδέψτε τον ήρεμα στην πλάτη. Σε καμία περίπτωση μην προσπαθήσετε να αιφνιδιάσετε το σκύλο χαϊδεύοντάς τον πριν σας αντιληφθεί.
• Ποτέ μην ταΐσετε ένα Σκύλο Οδηγό. Μπορείτε να του δημιουργήσετε προβλήματα στο στομάχι και για ένα διάστημα να μην μπορεί να εργαστεί, πράγμα πολύ δύσκολο και δυσάρεστο για το αφεντικό του.
• Ποτέ μη φωνάζετε το όνομα του Σκύλου Οδηγού και τις εντολές που ακούτε από το αφεντικό του γιατί τον μπερδεύετε.
• Μην αφήνετε το κατοικίδιο σας ή παιδιά να πλησιάζουν τον Σκύλο Οδηγό όταν αυτός εργάζεται.
• Αν δείτε αδέσποτα ζώα να προσπαθούν να ενοχλήσουν τον τυφλό και το Σκύλο Οδηγό του μπορείτε να βοηθήσετε αποσπώντας την προσοχή των αδέσποτων ζώων.

ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΤΕ:
• Τα Άτομα με Προβλήματα Όρασης «βλέπουν - εξερευνούν» το περιβάλλον και οτιδήποτε θέλουν να γνωρίσουν κυρίως με την αίσθηση της αφής αλλά και σε συνδυασμό με τις λοιπές αισθήσεις!
• Διαβάζουν βιβλία είτε στη γραφή τυφλών Braille, είτε ηχογραφημένα σε ακουστική μορφή, είτε σε ηλεκτρονική μορφή.
• Χρησιμοποιούν Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές και κινητά τηλέφωνα, tablet, κ.λπ. στα οποία έχουν προσαρμόσει ειδικά λογισμικά που μετατρέπουν οτιδήποτε γράφεται στην οθόνη σε ακουστική μορφή και με τον τρόπο αυτό έχουν πλήρη πρόσβαση στις λειτουργίες των κινητών τηλεφώνων, των ηλεκτρονικών υπολογιστών και το διαδίκτυο.
• Οι τυφλοί και τα άτομα με προβλήματα όρασης στη χώρα μας απασχολούνται ως χειριστές τηλεφωνικού κέντρου, δικηγόροι, μουσικοί, δάσκαλοι, καθηγητές ξένων γλωσσών, φυσικοθεραπευτές, εκπαιδευτές της γραφής Braille και των ηλεκτρονικών υπολογιστών, διοικητικοί υπάλληλοι και άλλα. Επίσης, πολλοί από αυτούς έχουν σπουδάσει σε προπτυχιακά ή μεταπτυχιακά προγράμματα Α.Ε.Ι., όπως Κοινωνιολογία, Ψυχολογία, Μαθηματικά, Νομικά, Πολιτικές Επιστήμες.
• θυμηθείτε ότι κάθε τυφλός άνθρωπος έχει τη δική του προσωπικότητα όπως οποιοσδήποτε άλλος άνθρωπος.
• Έχει συναισθήματα (λυπάται, χαίρεται, θυμώνει, γελάει) διασκεδάζει, πηγαίνει εκδρομές, παρακολουθεί μουσικές συναυλίες, θέατρο, ασχολείται με αθλητικές δραστηριότητες όπως στίβο, κολύμβηση, ποδηλασία, τζούντο, σκάκι ή ομαδικά παιχνίδια όπως ποδόσφαιρο, Goalball (ειδικό παραολυμπιακό άθλημα ειδικά για τυφλούς). Οι τυφλοί πρωταθλητές παίρνουν μέρος στους Παραολυμπιακούς Αγώνες που γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια στο ίδιο μέρος και αμέσως μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Για την αντιγραφή
Σιδηροπούλου Αγνή
Μέλος του ΓΣ της ΕΣΑμεΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Τα σχόλια στα blogs υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.