Γράφει ο Γιάννης Μπέτσας*
Έναν αιώνα ακριβώς μετά τον αποκαλούμενο εθνικό διχασμό, η κοινωνία μας βρίσκεται και πάλι αντιμέτωπη με καταστάσεις δύσκολα διαχειρίσιμες, απρόβλεπτες, που απειλούν να διαρρήξουν ό,τι απέμεινε από την κοινωνική συνοχή της.
Στην ιστορική της διαδρομή αυτή η κοινωνία απώλεσε πολλά από τα επιτεύγματά της, όταν κλήθηκε να διαχειριστεί τους καρπούς τους σε συνθήκες ιδεολογικοπολιτικού διχασμού. Η ταξική και ιδεολογική πόλωση είναι αυτή που έχει επανειλημμένα συνδεθεί με αυτοχειριασμούς, σαν αυτούς που οδήγησαν στη Μικρασιατική Καταστροφή κατά το μεσοπόλεμο και στις τραγικές συνέπειες του εμφυλίου πολέμου. Πρόκειται για συνέπειες που υποθήκευσαν το μέλλον των επόμενων γενιών με δραματικό τρόπο, που έθεσαν στο περιθώριο μεγάλες κοινωνικές ομάδες, που έδωσαν την ευκαιρία σε ακραίες περιθωριακές ομάδες να επιβάλουν τη νέα τάξη πραγμάτων τους, που απαίτησαν, τέλος, μεγάλο φόρο αίματος.
Δυστυχώς, η σημερινή συγκυρία έχει όλα εκείνα τα ιστορικά και κοινωνιολογικά χαρακτηριστικά που αποτελούν τις αναγκαίες συνθήκες για το ξέσπασμα ενός ακόμη μοιραίου εθνικού διχασμού:
- Το κοινωνικό μας συμβόλαιο εδώ και δεκαετίες έχει διασαλευτεί από μια κατάσταση γενικευμένης ανομίας που συνδέθηκε με τον κοινωνικό κατακερματισμό και τον καιροσκοπισμό. Φαίνεται μάλιστα να καταρρέει από τη στιγμή που το πελατειακό κράτος έπαψε να αναπαράγει τον παραδοσιακό συνεκτικό δεσμό ισχυρών ομάδων συμφερόντων με την εκάστοτε εξουσία.
- Στην περίοδο της κρίσης ενέσκηψε και η κρίση νομιμοποίησης του πολιτικού μας συστήματος, το οποίο σε κατάσταση εντροπίας αγωνίζεται για την επιβίωσή του με τη διαμόρφωση πολωτικών συνασπισμών. Οι συνασπισμοί αυτοί προκύπτουν στη βάση όχι των άλλοτε αυτονόητων ιδεολογικών χαρακτηριστικών, αλλά με κριτήριο τις απαντήσεις που προβάλλουν στα ζητήματα της επικαιρότητας. Προϋπόθεση επιβίωσής τους αποτελεί η πόλωση της κοινωνίας και οι σαφείς διαχωριστικές γραμμές.
- Πολλά μέλη της κοινωνίας μας βιώνουν την εξαθλίωση, την περιθωριοποίηση και την απόγνωση. Αντικρίζουν τα δόντια της μυλόπετρας, υιοθετούν την αντίληψη «γαία πυρί μιχθήτω» αντιλαμβανόμενα ως πράξη αξιοπρέπειας ακόμη και την τυφλή αντίδραση στο οποιοδήποτε κατεστημένο.
- Όπως και στο παρελθόν, ο διχασμός της κοινωνίας προκύπτει ως προς τον θεμελιώδη γεωπολιτικό προσανατολισμό της. Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται ως φάρσα. Η ιστορία εξελίσσεται στη βάση κοινωνικών, πολιτικών δεδομένων και συγκυριών που διαχρονικά συγκροτούνται ως λόγος απλουστευτικών αφηγημάτων με ιδεολογικό επίχρισμα. Δύση ή Ανατολή στη διάρκεια του 19ου αι., Αντάντ ή Κεντρικές Δυνάμεις στο μεσοπόλεμο, Δυτικό ή Ανατολικό μπλοκ στον Ψυχρό Πόλεμο, Ευρωπαϊκή Ένωση ή (;) σήμερα.
Το μεγάλο διακύβευμα αυτής της περιόδου, σημαντικότερο ακόμη και από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, είναι να πράξουμε ό,τι περνά από το χέρι μας να αποτρέψουμε έναν νέο επώδυνο εθνικό διχασμό. Το ζητούμενο είναι η αλληλοκατανόηση, ο αλληλοσεβασμός, η πίστη στις δημοκρατικές διαδικασίες.
Το ναι και το όχι αποτελεί την κατάθεση της ελπίδας, της αγωνίας, της απόγνωσης του καθενός και της καθεμιάς.
Το ναι και το όχι διαμορφώνεται συγκυριακά και αποτελεί τη συνισταμένη κοινωνικών παραμέτρων, ατομικών συμφερόντων και πολιτικών θέσεων.
Το ναι και το όχι είναι ένα ψευδεπίγραφο δίλημμα. Μόνο οι ακραίες υστερόβουλες φωνές εκφράζονται στα άκρα του φάσματος.
Δεν είναι το ναι και το όχι που θα χαρακτηρίσει πατριώτες και αντιπατριώτες στην κοινωνία μας.
Το ναι και το όχι είναι ατομικό δικαίωμα του καθενός.
Προσωπικά, θα ψηφίσω ναι, διαμαρτυρόμενος για την απόφαση της κυβέρνησης να επιχειρήσει να παγιώσει ένα διχασμό που αποβαίνει εις βάρος της κοινωνίας στο σύνολό της, θεωρώντας ότι για πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία το γεωπολιτικό δίλημμα στο ένα του σκέλος προτείνει την απομόνωση, γνωρίζοντας καλά ότι τις καταστάσεις χάους στην κοινωνία μας διαχρονικά τις εκμεταλλεύτηκαν ακραίες ομάδες αδίστακτων καιροσκόπων, που πάτησαν επί πτωμάτων, επέβαλαν πνευματική αποτελμάτωση και επένδυσαν στην κοινωνική κρίση.
Σέβομαι απόλυτα όσους και όσες δε συντάσσονται με την άποψή μου. Είναι οι φίλοι μου, οι συγγενείς μου, οι άνθρωποι που εκτιμώ και θα αγωνιστούμε μαζί για ένα καλύτερο αύριο. Οι ευθύνες όλων μας είναι ιδιαίτερα αυξημένες.
Να μη γίνουμε αδελφοφάδες!
*Ο Γιάννης Μπέτσας είναι Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας
Στην ιστορική της διαδρομή αυτή η κοινωνία απώλεσε πολλά από τα επιτεύγματά της, όταν κλήθηκε να διαχειριστεί τους καρπούς τους σε συνθήκες ιδεολογικοπολιτικού διχασμού. Η ταξική και ιδεολογική πόλωση είναι αυτή που έχει επανειλημμένα συνδεθεί με αυτοχειριασμούς, σαν αυτούς που οδήγησαν στη Μικρασιατική Καταστροφή κατά το μεσοπόλεμο και στις τραγικές συνέπειες του εμφυλίου πολέμου. Πρόκειται για συνέπειες που υποθήκευσαν το μέλλον των επόμενων γενιών με δραματικό τρόπο, που έθεσαν στο περιθώριο μεγάλες κοινωνικές ομάδες, που έδωσαν την ευκαιρία σε ακραίες περιθωριακές ομάδες να επιβάλουν τη νέα τάξη πραγμάτων τους, που απαίτησαν, τέλος, μεγάλο φόρο αίματος.
Δυστυχώς, η σημερινή συγκυρία έχει όλα εκείνα τα ιστορικά και κοινωνιολογικά χαρακτηριστικά που αποτελούν τις αναγκαίες συνθήκες για το ξέσπασμα ενός ακόμη μοιραίου εθνικού διχασμού:
- Το κοινωνικό μας συμβόλαιο εδώ και δεκαετίες έχει διασαλευτεί από μια κατάσταση γενικευμένης ανομίας που συνδέθηκε με τον κοινωνικό κατακερματισμό και τον καιροσκοπισμό. Φαίνεται μάλιστα να καταρρέει από τη στιγμή που το πελατειακό κράτος έπαψε να αναπαράγει τον παραδοσιακό συνεκτικό δεσμό ισχυρών ομάδων συμφερόντων με την εκάστοτε εξουσία.
- Στην περίοδο της κρίσης ενέσκηψε και η κρίση νομιμοποίησης του πολιτικού μας συστήματος, το οποίο σε κατάσταση εντροπίας αγωνίζεται για την επιβίωσή του με τη διαμόρφωση πολωτικών συνασπισμών. Οι συνασπισμοί αυτοί προκύπτουν στη βάση όχι των άλλοτε αυτονόητων ιδεολογικών χαρακτηριστικών, αλλά με κριτήριο τις απαντήσεις που προβάλλουν στα ζητήματα της επικαιρότητας. Προϋπόθεση επιβίωσής τους αποτελεί η πόλωση της κοινωνίας και οι σαφείς διαχωριστικές γραμμές.
- Πολλά μέλη της κοινωνίας μας βιώνουν την εξαθλίωση, την περιθωριοποίηση και την απόγνωση. Αντικρίζουν τα δόντια της μυλόπετρας, υιοθετούν την αντίληψη «γαία πυρί μιχθήτω» αντιλαμβανόμενα ως πράξη αξιοπρέπειας ακόμη και την τυφλή αντίδραση στο οποιοδήποτε κατεστημένο.
- Όπως και στο παρελθόν, ο διχασμός της κοινωνίας προκύπτει ως προς τον θεμελιώδη γεωπολιτικό προσανατολισμό της. Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται ως φάρσα. Η ιστορία εξελίσσεται στη βάση κοινωνικών, πολιτικών δεδομένων και συγκυριών που διαχρονικά συγκροτούνται ως λόγος απλουστευτικών αφηγημάτων με ιδεολογικό επίχρισμα. Δύση ή Ανατολή στη διάρκεια του 19ου αι., Αντάντ ή Κεντρικές Δυνάμεις στο μεσοπόλεμο, Δυτικό ή Ανατολικό μπλοκ στον Ψυχρό Πόλεμο, Ευρωπαϊκή Ένωση ή (;) σήμερα.
Το μεγάλο διακύβευμα αυτής της περιόδου, σημαντικότερο ακόμη και από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, είναι να πράξουμε ό,τι περνά από το χέρι μας να αποτρέψουμε έναν νέο επώδυνο εθνικό διχασμό. Το ζητούμενο είναι η αλληλοκατανόηση, ο αλληλοσεβασμός, η πίστη στις δημοκρατικές διαδικασίες.
Το ναι και το όχι αποτελεί την κατάθεση της ελπίδας, της αγωνίας, της απόγνωσης του καθενός και της καθεμιάς.
Το ναι και το όχι διαμορφώνεται συγκυριακά και αποτελεί τη συνισταμένη κοινωνικών παραμέτρων, ατομικών συμφερόντων και πολιτικών θέσεων.
Το ναι και το όχι είναι ένα ψευδεπίγραφο δίλημμα. Μόνο οι ακραίες υστερόβουλες φωνές εκφράζονται στα άκρα του φάσματος.
Δεν είναι το ναι και το όχι που θα χαρακτηρίσει πατριώτες και αντιπατριώτες στην κοινωνία μας.
Το ναι και το όχι είναι ατομικό δικαίωμα του καθενός.
Προσωπικά, θα ψηφίσω ναι, διαμαρτυρόμενος για την απόφαση της κυβέρνησης να επιχειρήσει να παγιώσει ένα διχασμό που αποβαίνει εις βάρος της κοινωνίας στο σύνολό της, θεωρώντας ότι για πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία το γεωπολιτικό δίλημμα στο ένα του σκέλος προτείνει την απομόνωση, γνωρίζοντας καλά ότι τις καταστάσεις χάους στην κοινωνία μας διαχρονικά τις εκμεταλλεύτηκαν ακραίες ομάδες αδίστακτων καιροσκόπων, που πάτησαν επί πτωμάτων, επέβαλαν πνευματική αποτελμάτωση και επένδυσαν στην κοινωνική κρίση.
Σέβομαι απόλυτα όσους και όσες δε συντάσσονται με την άποψή μου. Είναι οι φίλοι μου, οι συγγενείς μου, οι άνθρωποι που εκτιμώ και θα αγωνιστούμε μαζί για ένα καλύτερο αύριο. Οι ευθύνες όλων μας είναι ιδιαίτερα αυξημένες.
Να μη γίνουμε αδελφοφάδες!
*Ο Γιάννης Μπέτσας είναι Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας
Και εγώ ΝΑΙ θα ψηφίσω.
ΑπάντησηΔιαγραφή