Ελπίζω άρα υπάρχω

Γράφει η Καλυψώ Τόττη, ψυχολόγος

Όλοι γνωρίζουμε την ρήση "σκέφτομαι άρα υπάρχω". Θα τολμήσω να την παραφράσω ως εξής: "ελπίζω άρα υπάρχω". Η αίσθηση της ελπίδας είναι ουσιαστικό κομμάτι της ζωής και της εξέλιξης μας. Οι σκέψεις είναι συνεχείς για το τι συμβαίνει γύρω μας, για το παρελθόν το παρόν και το μέλλον και κάπου μέσα σε όλα αυτά μπερδευόμαστε και χανόμαστε. Αν όμως η σκέψη μας τροφοδοτείται από την ελπίδα, τότε η ύπαρξη αποκτά ουσιαστικό νόημα σαν ένα κουβάρι που ξετυλίγεται και βρίσκουμε την άκρη του.
Ο άνθρωπος ανέκαθεν εξερευνούσε το περιβάλλον γύρω του και προσπαθούσε να δώσει λογικές εξηγήσεις για τον κόσμο που τον περιβάλλει. Έδωσε απαντήσεις στα φαινόμενα του φυσικού περιβάλλοντος και στην συμπεριφορά των άλλων, γιατί σκεφτόταν. Η εξερεύνηση ήταν απόρροια της επιθυμίας του ανθρώπου να ελέγχει τον κόσμο στον οποίο ζει.
Είναι όμως παράλογο να πιστεύουμε -έχει αποδειχθεί και μέσα από την ιστορία-ότι έχουμε πάντα υπό έλεγχο την ζωή μας και τον κόσμο. Δεν ικανοποιούνται όλες οι προσδοκίες μας και φυσικά δεν επαληθεύονται κάθε φορά οι προβλέψεις μας, γιατί επιδρούν πολλοί εξωτερικοί παράγοντες. Ίσως βέβαια αυτό να αποτελεί και το βασικό κίνητρο για να συνεχίσουμε να παλεύουμε για το ιδανικό. Στην δύσκολη αυτή πάλη, η ελπίδα θα δώσει ώθηση στην σκέψη για την ύπαρξη, τόσο την προσωπική όσο και την συλλογική.
Δεν σκεφτόμαστε χωρίς να ελπίζουμε ή τουλάχιστον, οι σκέψεις μας για τον εαυτό μας, τους άλλους και τον κόσμο αποβλέπουν και προσμένουν σε κάτι πιο όμορφο, θετικό και καλό. Δεν θεωρώ ότι έχουμε τάσεις καταστροφής ή αυτοκαταστροφής αλλά δημιουργίας και ανάπτυξης. Αν δεν τρέφαμε ελπίδες θα είχαμε πάψει να ζούμε προ πολλού και θα είχαμε παραδοθεί όμηροι στις σκέψεις για τις σκέψεις μας. Με γνώμονα την ελπίδα επιθυμούμε να καταρρίψουμε την κακία, το μίσος, την μισαλλοδοξία, τον εγωκεντρισμό και την παρακμή. Υπάρχουμε για να σκεφτόμαστε ελπιδοφόρα και η ελπίδα κρατάει την ύπαρξή μας ζωντανή.