Ανοίγει η διάβαση... συνεννόησης με την ΠΓΔΜ

Μέσω μιας συνοριακής διάβασης στις Πρέσπες, που ο Μάρκος Βαφειάδης χρησιμοποιούσε για να μπαινοβγαίνει στη Γιουγκοσλαβία του Τίτο στον εμφύλιο πόλεμο, και μιας σιδηροδρομικής γραμμής λίγων χιλιομέτρων, που φτιάχτηκε τον 19ο αιώνα, Σκόπια και Αθήνα φιλοδοξούν να ανοίξουν έναν «δρόμο εμπιστοσύνης» που σε βάθος χρόνου θα οδηγήσει στην επούλωση της πληγής της ονομασίας. Το αποκαλούμενο «μονοπάτι του Μάρκου» και η επαναλειτουργία του τρένου, από τη Φλώρινα στο Μοναστήρι (Μπίτολα), είναι δύο από τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) που σχεδιάζουν να υλοποιήσουν οι δύο πλευρές για να βελτιώσουν το κλίμα στις κοινωνίες. Πρόκειται για μια προϋπόθεση απαραίτητη ώστε να διευκολυνθούν οι όποιες κινήσεις συμβιβασμού για τη διευθέτηση του καυτού ζητήματος του ονόματος, που κρατάει τις σχέσεις των δύο χωρών σε «συνθήκες Σιβηρίας».

Το «πακέτο»
Τα πρώτα έντεκα από αυτά τα ΜΟΕ, που αφορούν ζητήματα πολιτισμού, εμπορίου, διασυνοριακής συνεργασίας, επενδύσεων και παιδείας, ανακοινώθηκαν την Τετάρτη κατά την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Ν. Κοτζιά στα Σκόπια και τις πραγματοποιηθείσες σε καλό κλίμα συναντήσεις με το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας. Υπενθυμίζεται ότι είχε προηγηθεί το 2014 η επίσκεψη στα Σκόπια του τότε υπουργού Εξωτερικών, Ευ. Βενιζέλου. Σύμφωνα με πληροφορίες, το όλο «πακέτο» περιλαμβάνει και άλλα μέτρα «χαμηλής πολιτικής», τα οποία επιδιώκεται να προωθηθούν στο μέλλον.
«Επιστρατεύεται», λοιπόν, ο… Μάρκος Βαφειάδης και θα πρέπει να ξανασφυρίξει το τρένο από τη Φλώρινα στο Μοναστήρι για να λύσουμε το πρόβλημα της ονομασίας με τα Σκόπια;
Γιατί όχι, σύμφωνα με το σκεπτικό των δύο πλευρών, αφού θα βοηθήσουν στην καλλιέργεια πνεύματος εμπιστοσύνης -η οποία κατά τον κ.Ποπόσκι απουσιάζει παντελώς- μέσω της δημιουργίας περισσότερων διαύλων επικοινωνίας στις κοινωνίες. Αυτές είναι που θα φέρουν πιο κοντά τους δύο γειτονικούς λαούς αντί να παραμένουν όμηροι της Ιστορίας, κατά πως τόνισε ο κ. Κοτζιάς στη συνάντησή του με τον ομόλογό του κ. Ν. Ποπόσκι.
Εξάλλου είναι πάγιο αίτημα των κατοίκων της Πρέσπας να επαναλειτουργήσει η διάβαση που θα επιτρέπει την εύκολη και απρόσκοπτη μετακίνηση ανθρώπων και εμπορευμάτων προς και από την ευρύτερη περιοχή των Πρεσπών και της Καστοριάς προς τη Νοτιοδυτική ΠΓΔΜ και μάλιστα έχουν σταλεί και σχετικές επιστολές στο ΥΠΕΞ. Οπως αποτελεί μόνιμη διεκδίκηση των Φλωρινιωτών να επαναλειτουργήσει η μικρού μήκους, υψίστης όμως σημασίας για την τοπική οικονομία, σιδηροδρομική γραμμή που οδηγεί στο γειτονικό Μοναστήρι όπου μπαινοβγαίνουν καθημερινά χιλιάδες πολίτες και από τις δύο χώρες.
Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης λοιπόν, μέχρις ότου δημιουργηθούν οι συνθήκες για να σηκώσουν οι δύο πλευρές το «καπάκι της πυρακτωμένης σόμπας» της ονομασίας και να αναζητήσουν λύση στα αναμμένα κάρβουνα.

«Κόκκινες γραμμές»
Επί του παρόντος ουδείς διανοείται να βάλει το χέρι του στη φωτιά. Η συγκυρία δεν αφήνει περιθώρια για ουσιαστικές κινήσεις. Η κυβέρνηση Γκρούεφσκι βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο, απομονωμένη από τη διεθνή κοινότητα και με «ημερομηνία λήξης» την άνοιξη του 2016, οπότε θα γίνουν πρόωρες εκλογές μήπως και εκτονωθεί η δεινή πολιτική κρίση που μαστίζει τη χώρα. Η Ελλάδα περνάει τις γνωστές φουρτούνες και κάθε άλλο παρά ένα ζέον εθνικό ζήτημα θα ήθελε, ή θα μπορούσε, να ανοίξει.
Οι δύο «αντίδικοι» παραμένουν οχυρωμένοι πίσω από τις «κόκκινες γραμμές» τους: η Αθήνα στο erga omes και τα Σκόπια στη φόρμουλα της διπλής ονομασίας. Ολοι, ωστόσο, ξέρουν ότι χωρίς να μετακινηθεί κάποιος ή και οι δύο ταυτόχρονα από αυτές, λύση στο θέμα του ονόματος δεν πρόκειται να βρεθεί.
Ποιος θα το τολμήσει όμως, δεδομένης της προαναφερθείσας συγκυρίας και, κυρίως, με την κοινή γνώμη στις δύο χώρες να μην επιτρέπει ούτε βήμα πίσω από εκείνα με την οποία οι ταγοί της τη σφυρηλάτησαν τόσα χρόνια;
Γι’ αυτό και το μεγαλύτερο εμπόδιο στις διμερείς σχέσεις πέρασε σχεδόν στα ψιλά κατά στις συναντήσεις του Ελληνα ΥΠΕΞ στα Σκόπια, με τον κ. Κοτζιά να περιορίζεται, όταν ρωτήθηκε επ’ αυτού, στην απάντηση «όπως κάθε πρόβλημα έχει τη λύση του, έτσι και το όνομα έχει τη δική του…». Για την ώρα, Αθήνα και Σκόπια ποντάρουν στην απόδοση των ΜΟΕ εάν και όταν εφαρμοστούν, και μετά βλέπουν.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΖΙΜΑΣ

Πηγή: kathimerini.gr