Η «μικρή» Δ.Ε.Η. και το άλυτο πολιτικό πρόβλημα της Φλώρινας

Του Θόδωρου Σουμπάση

Θεωρώ ακατανόητη, σκανδαλώδη και εθνικά επιζήμια την ενεργειακή πολιτική που ξεδιπλώνει η Κυβέρνηση: ιδιωτικοποίησε τον ΑΔΜΗΕ, ξεπουλώντας το φυσικό αυτό μονοπώλιο και τη διαχείριση ανεκτίμητης αξίας εθνικού σε πλούτου σε άγνωστα ιδιωτικά συμφέροντα με απρόβλεπτες συνέπειες.
Χαρατσώνει την ελληνική κοινωνία με το τέλος ΑΠΕ, το οποίο όμως κατά το μεγαλύτερο μέρος χρησιμοποιείται για την χρηματοδότηση της κατανάλωσης του φυσικού αερίου, πηγαίνει δηλαδή στις τσέπες γνωστών διαπλεκόμενων επιχειρηματικών ομίλων. Τώρα προχωράει μεταξύ άλλων στην ιδιωτικοποίηση της πιο σύγχρονης λιγνιτικής μονάδας με προφανώς χαμηλότατο τίμημα ενώ αφήνει στην “προβληματική” ΔΕΗ όλο το βάρος ενός τεράστιου επενδυτικού προγράμματος στην Κοζάνη. Με χρεωμένες –όχι άδικα- όλες τις αμαρτίες του πελατειακού κράτους της μεταπολίτευσης, ο εθνικός μας πλούτος, οι σταθμοί παραγωγής, τα ορυχεία και τα δίκτυα θα ξεπουληθούν στο όνομα της δήθεν εξυγίανσης και του δήθεν ανοίγματος της ενεργειακής αγοράς, ώστε, εάν δεν ξαναφυτρώσουν απατεωνίες τύπου ENERGA και HELLAS POWER, να δημιουργηθούν δυσβάσταχτα για τον καταναλωτή ιδιωτικά μονοπώλια και απρόβλεπτες οικονομικές -ακόμη και γεωπολιτικές- συνέπειες για τη Χώρα.

Αυτονόητα, όλος αυτός ο πειραματισμός από που αλλού θα ξεκινούσε εάν όχι από τη Φλώρινα υστέρησης και της παρακμής; Δεν θα πρέπει να αναρωτιόμαστε για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό. Ας κοιταχτούμε στον καθρέφτη:

Την τελευταία τριακονταετία ζήσαμε την Φλώρινα των χαμένων ευκαιριών. Σε μια παρατεταμένη χρονική περίοδο όπου έρρεαν κοινοτικοί, εθνικοί, αλλά και ιδιωτικοί πόροι για ανάπτυξη σε ολόκληρη τη χώρα (έστω στρεβλή, με τα δανεικά και αγύριστα που μας οδήγησαν στα Μνημόνια), εμείς εδώ παραμείναμε καταδικασμένοι υστέρηση και την παρακμή. Παραμείναμε εγκλωβισμένοι στην φτώχεια, την αμάθεια, την αδυναμία χάραξης στρατηγικής όχι μόνο για τον τόπο, ακόμα και για την προσωπική εξέλιξη του κάθε ενός από εμάς. Έτσι, οδηγηθήκαμε στην τραγική κατάσταση, ο κάθε Φλωρινιώτης να έχει εναποθέσει τις προηγούμενες δεκαετίες το μέλλον του στα χέρια του εκάστοτε κομματικού ή συνδικαλιστικού πατερούλη, πολιτικάντη ή κομματάρχη ή “παράγοντα”.

Αποτέλεσμα, η παντελής έλλειψη συλλογικής συνείδησης, η παντελής απουσία συναντίληψης των κοινών προβλημάτων, που αποτελούν την αναγκαία συνθήκη για την γένεση ενός συλλογικού αναπτυξιακού οράματος. Ακόμα τραγικότερο αποτέλεσμα, το χαμηλό ηθικό, η εθελοδουλεία της τοπικής κοινωνίας και η ανάπτυξη στον καθένα της λογικής του προσωπικού βολέματος μέσα από το έρπειν και το γλύφειν των προσώπων που διαχειρίστηκαν την εξουσία.

Από την άλλη πλευρά, οι εκάστοτε 'ταγοί' της τοπικής εξουσίας, βολεμένοι από την ευκολία της ηγεσίας σε ένα πληθυσμό με αυτά τα χαρακτηριστικά, με άνεση ασχολήθηκαν αποκλειστικά και μόνον με την διαιώνιση της προσωπικής τους επιρροής και την πάχυνση του πορτοφολιού τους, χωρίς να ασχοληθούν ούτε στο ελάχιστο με το μέλλον του τόπου, χωρίς να τραβήξουν, όπως έχουν υποχρέωση, την κοινωνία ένα - δυό βήματα μπροστά αντικαθιστώντας την έλλειψη συλλογικού οράματος με ένα δικό τους όραμα προόδου και προοπτικής της κοινωνίας. Αλοίμονο! Το δικό τους όραμα ήταν μόνον η εξουσία για την εξουσία και τα ωφελήματά της. Και η τεχνογνωσία είναι απεριόριστη μόνο στον λαϊκισμό και το ρουσφέτι.

Η δραστηριότητα της ΔΕΗ στην περιοχή μας και ο τρόπος που αυτή αντιμετωπίζεται διαχρονικά από την τοπική κοινωνία είναι το χαρακτηριστικότερα παράδειγμα της συνειδητής αυτοϋπονόμευσης του μέλλοντος μας: Για δεκαετίες ανεχθήκαμε να υποθηκεύεται το μέλλον μας και το μέλλον των παιδιών μας, πουλώντας υγεία, προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης, περιβάλλον και ποιότητα ζωής στη ΔΕΗ με μοναδικά ανταλλάγματα την προσδοκία και μόνο ενός προκλητικά μεγάλου μισθού στη ΔΕΗ για τους πολύ λίγους, φιλοδωρήματα μέσα από δίμηνα για περισσότερους και κάποια εκατομμύρια κάθε χρόνο στις τσέπες των επιτήδειων μέσω εργολαβιών και του τοπικού πόρου.

Εργολαβικά τζάκια, παχυλά αμοιβόμενοι (και ταυτόχρονα μη πραγματικά εργαζόμενοι) συνδικαλιστές και αγράμματοι πολιτικάντηδες της κακιάς ώρας άρμεγαν την αγελάδα που λέγεται ΔΕΗ αντλώντας κέρδη, εισοδήματα, εξουσία. Ταυτόχρονα το σύνολο της τοπικής κοινωνίας αρκέστηκε στην μονόπλευρη ψευτοανάπτυξη των ατμοηλεκτρικών σταθμών αγνοώντας τις παράπλευρες καταστροφικές συνέπειες της άκριτης επιλογής αυτής για τις λοιπές αναπτυξιακές διεξόδους της περιοχής μας, την κτηνοτροφία, τη γεωργία, τον τουρισμό, το διασυνοριακό εμπόριο.

ΟΥΔΕΠΟΤΕ έγινε σοβαρή συζήτηση για το πώς θα συνδυασθεί η εθνική ενεργειακή στρατηγική που έχει ως επίκεντρο το λιγνίτη με την επιβίωση της περιοχής μας και την ισόρροπη ανάπτυξη του τόπου μας. ΟΥΔΕΠΟΤΕ έγινε σοβαρή μελέτη από τους τοπικούς φορείς και τους λαλίστατους σήμερα εκπροσώπους τους γύρω από το τι πραγματικά σημαίνει η δραστηριότητα της ΔΕΗ στην περιοχή μας για τον τόπο και τους ανθρώπους του, ώστε να διαμορφωθεί ένα σαφές, μελετημένο και ρεαλιστικό διεκδικητικό πλαίσιο για την περιοχή μας.

Και πώς να γίνει κάτι τέτοιο όταν το όνειρο του κάθε Φλωρινιώτη δεν ήταν η προσωπική του εξέλιξη, η γνώση και η σκληρή δουλειά, αλλά ο διορισμός στη ΔΕΗ, ώστε ως βιομηχανικός εργάτης να εισπράττει 3.000 ευρώ το μήνα όταν οι συνάδελφοί του στον ιδιωτικό τομέα λάμβαναν 800 ευρώ;

ΣΗΜΕΡΑ σε μία εποχή πραγματικά κρίσιμη για την ίδια την επιβίωση της Φλώρινας, με θλίψη παρατηρούμε τους ευνοημένους της προηγούμενης κατάστασης, τους κυρίως υπεύθυνους της προηγούμενης απραξίας (γιατί υπεύθυνοι είμαστε ΟΛΟΙ ΜΑΣ και πρώτα από όλα όσοι είμαστε ή ήμασταν δημόσια πρόσωπα) να πλειοδοτούν σε αγωνιστικότητα και μαχητικότητα ενάντια στην ιδιωτικοποίηση των μονάδων της ΔΕΗ στην περιοχή μας, βάσει ενός σχεδίου το οποίο ήταν με λεπτομέρειες γνωστό σε όλους εδώ και περισσότερα από 3 χρόνια (και με τη μορφή του πιο πιθανού σεναρίου συζητείται εδώ και σχεδόν μία δεκαετία). Όλοι αυτοί, οι προκλητικά απόντες για δεκαετίες, ήταν προφανώς μέχρι σήμερα ευχαριστημένοι με τον τρόπο δραστηριοποίησης της ΔΕΗ στην περιοχή μας και βλέπουν ως μόνο πρόβλημα την ιδιωτικοποίησή της. Όλοι αυτοί που προτάσσουν σήμερα τα στήθη τους και τίθενται αυτοβούλως μπροστάρηδες στον “αγώνα” που ήταν όλα αυτά τα χρόνια που προετοιμάζεται αυτή η εξέλιξη; Καλούν σε έναν αγώνα αποκλειστικά και μόνο για τα δικά τους προνόμια αγνοώντας τις πραγματικές ανάγκες και τα πραγματικά προβλήματα του τόπου.

Η συνέχεια και η εξέλιξη είναι από τώρα γνωστή και χιλιοπαιγμένη: Μετά τις έκτακτες συνεδριάσεις των φορέων αναμένονται οι παλλαϊκές λαοσυνάξεις στην κεντρική πλατεία όπου οι ταγοί και υποψήφιοι ταγοί του τόπου θα εκφωνήσουν τον προεκλογικό τους δεκάρικο προτού το πλήθος διαλυθεί ησύχως για έναν καφέ στα τραπεζάκια της πλατείας ή του Σακουλέβα (κατά το πρότυπο των αγώνων για το φθηνό πετρέλαιο θέρμανσης κ.ο.κ.). Προετοιμάζεται δηλαδή συνειδητά η Φλώρινα για μία ακόμη μάχη χαμένη εκ των προτέρων, μία μάχη που ίσως δεν πρέπει να δοθεί με αυτούς τους όρους.

Γιατί σοβαρή μάχη δεν μπορεί να δοθεί όταν:
• Την κινούν οι ευνοημένοι κρατικοδίαιτοι συνδικαλιστές, επιχειρηματίες και πολιτευόμενοι εξαρτώμενοι από κομματικές γραμμές
• Δεν έχει προηγηθεί καμία απολύτως εμπεριστατωμένη ανάλυση γύρω από το τι σημαίνει για το αύριο του τόπου μας αυτή η “μικρή” ΔΕΗ, όπως νωρίτερα κανείς δεν μέτρησε τις συνέπειες της δράσης της μεγάλης δημόσιας ΔΕΗ στον τόπο μας
• Δεν έχει γίνει καμία απολύτως αναζήτηση σοβαρών και τεκμηριωμένων τρόπων αντίδρασης και κλιμάκωσης της αντίδρασης σε εθνικά και ευρωπαϊκά φόρα.
• Δεν συνδυάζεται με ολοκληρωμένη άποψη γύρω από πώς θέλουμε και πώς πρέπει να λειτουργεί η βιομηχανία ενέργειας στον τόπο μας.

Στην πραγματικότητα, πρόκειται για έναν αγώνα που εξυπηρετεί επικοινωνιακές ανάγκες ενόψει εκλογών, γι’ αυτό και οι υψηλοί τόνοι από διάφορους μέχρι χθες συνυπεύθυνους στο διαχρονικό έγκλημα που συντελείται σε βάρος του τόπου μας. Με αυτά τα χαρακτηριστικά, ο “αγώνας” που προετοιμάζεται στο πλαίσιο -δυστυχώς- της προεκλογικής εκστρατείας κάποιων θα οδηγήσει με βεβαιότητα στην ήττα, αλλά πιθανότατα και στον διχασμό. Η ήττα θα είναι μάλιστα στρατηγική και οι συνέπειές της θα βεβαιώσουν την πορεία μας προς την καταστροφή, γιατί θα διαμορφωθεί έναν νέο τοπίο ερήμην μας. Ο δε διχασμός είναι βέβαιο ότι θα έρθει, όταν μεθαύριο θα αρχίσουν οι ιδιώτες να προσφέρουν τα πετσοκομμένα μεροκάματα στο πλαίσιο επαναλειτουργίας του ορυχείου της Βεύης ή της κατασκευής της μονάδας ΜΕΛΙΤΗ ΙΙ.

Αυτό που είναι αναγκαίο, κατά τη γνώμη μου, είναι, την ύστατη αυτή ώρα, να χαράξουμε στρατηγική απέναντι στο αναπόφευκτο που δεν είναι τίποτα άλλο από το πραγματικό γεγονός της ύπαρξης λιγνίτη στο υπέδαφός μας, της ύπαρξης μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή μας. Να διαφυλάξουμε ό,τι και να γίνει τόσο την ολοκλήρωση του έργου της τηλεθέρμανσης όσο και την πρόσβαση σε αυτό από όλους τους πολίτες της Φλώρινας. Να αποφασίσουμε πώς και με ποιον τρόπο η περιοχή μας θα λάβει ένα μέρισμα από τα τεράστια κέρδη που αποκομίζονται από την δραστηριότητα αυτή με σχέδιο, ρεαλισμό και αποφασιστικότητα. Να αγωνιστούμε για την προοπτική της ισόρροπης, βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης της περιοχής παράλληλα με την αναπόφευκτη ενεργειακή εκμετάλλευση.

Όλα αυτά προϋποθέτουν την επίλυση του πολιτικού προβλήματος της περιοχής μας. Και δεν εννοώ απλά την εναλλαγή προσώπων σε καίριες θέσεις, την ανανέωση του πολιτικού προσωπικού της περιοχής μας. Το πολιτικό πρόβλημα της Φλώρινας αφορά πρώτα από όλα εμάς, τους πολίτες. Είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι συνυπεύθυνοι, ο κάθε Φλωρινιώτης είναι υπεύθυνος: Όσο ανέχεται κραυγαλέες περιπτώσεις προφανούς ανικανότητας στη διαχείριση δημοσίων πραγμάτων, όσο του αρκούν κωφάλαλοι εκπρόσωποι εντός και εκτός κοινοβουλίου εάν είναι καλοί μεσάζοντες ρουσφετιών και μικροεξυπηρετήσεων, όσο παρατηρεί άπραγος εξωφρενικές περιπτώσεις σκανδαλώδους συμπεριφοράς δημοσίων προσώπων, όσο παραμένει κομματικά εξαρτημένος στις επιλογές του, όσο αδιαφορεί τελικά για το μέλλον του τόπου μας χωρίς να έχει την παραμικρή άποψη γι’ αυτό, η κατάσταση θα παραμένει η ίδια.

Και η Φλώρινα, αιώνια ουραγός των εξελίξεων, θα συνεχίσει δίνει μάχες εκ των προτέρων χαμένες.