Συμβούλου Σταδιοδρομίας
«Τι θα γίνεις, όταν μεγαλώσεις;» Είναι ένα από τα κλασικά ερωτήματα που θέτουν γονείς, παππούδες, δάσκαλοι στα παιδιά, αρχής γενομένη από την ηλικία περίπου των 3ετών.
Το ερώτημα αυτό κρύβει την παραδοχή ότι η επιλογή του επαγγέλματος είναι απόφαση προσωπική, αφορά άμεσα το κάθε άτομο και κατά συνέπεια η επιθυμία για την άσκηση ενός επαγγέλματος έχει βαρύνουσα σημασία για την επιλογή σπουδών και επαγγέλματος. Στην πορεία όμως της ανάπτυξης του παιδιού οι γονείς –πάντα ορμώμενοι από την ανησυχία τους για το επαγγελματικό μέλλον του παιδιού τους, με τις καλύτερες των προθέσεων για την ομαλή και επιτυχημένη εξέλιξη του παιδιού τους- μπαίνουν στο δύσκολο αγώνα της έρευνας, της αναζήτησης έγκυρης πληροφορίας για το ποια επαγγέλματα έχουν τις θετικότερες επαγγελματικές προοπτικές. Δύσκολο έργο, καθώς σύμφωνα με τα δεδομένα της επιστημονικής έρευνας σήμερα καλούμαστε να προετοιμάσουμε τους μαθητές για επαγγέλματα που ακόμα δεν υπάρχουν, για να χρησιμοποιήσουν τεχνολογίες που ακόμη δεν έχουν εφευρεθεί με σκοπό να λύσουν προβλήματα που ακόμη δεν έχουν προσδιοριστεί. Αξιοσημείωτη είναι η παρατήρηση ότι τα 10 top επαγγέλματα του 2010, δεν υπήρχαν το 2004!
Σ’ αυτόν τον συνεχώς εξελισσόμενο κόσμο αρωγός των γονέων, αλλά κυρίως των μαθητών, αποτελεί η συμβουλευτική σταδιοδρομίας. Μέσα από την συμβουλευτική – εκπαιδευτική διαδικασία ο σύμβουλος σταδιοδρομίας αποτελεί τον υποστηρικτή του μαθητή στο ταξίδι της επιλογής επαγγελματικής σταδιοδρομίας. Ο μαθητής υποστηρίζεται, ώστε να διερευνήσει τα ενδιαφέροντα, τις δυνατότητες, τις ικανότητες, τις κλίσεις, τις αξίες του, να σχηματοποιήσει δηλ. όσο το δυνατόν καλύτερα το πολύπλοκο μωσαϊκό της προσωπικότητας και του χαρακτήρα του. Όλα αυτά συνδυαζόμενα με την έγκυρη πληροφόρηση για τις εκπαιδευτικές διεξόδους, τα επαγγέλματα και τις προοπτικές απασχόλησης καθιστούν τον μαθητή ικανό να λάβει περισσότερο συνειδητές αποφάσεις σχετικά με το επαγγελματικό του μέλλον.
Η παροχή συμβουλευτικής στήριξης και προσανατολισμού έχει πλέον καθιερωθεί ως βασική συνιστώσα για τη διαμόρφωση αποτελεσματικής εκπαιδευτικής- επαγγελματικής διαδρομής. Μειώνεται δραστικά η πιθανότητα να ακολουθήσει ο μαθητής ως επάγγελμα αυτό που θα προκύψει από την τυχαιότητα των πανελλήνιων εισαγωγικών εξετάσεων και του μηχανογραφικού του δελτίου, καθώς μέσα από τη χρήση κατάλληλων ψυχομετρικών εργαλείων (τεστ επαγγελματικών ενδιαφερόντων, τεστ επαγγελματικών αξιών, τεστ γλωσσικού σχεδιασμού, τεστ αριθμητικού σχεδιασμού, κ.ά) ο μαθητής λαμβάνει μία αναλυτική αναφορά, η οποία αποτελεί τη βάση για την εξατομικευμένη συμβουλευτική διαδικασία σπουδαστικής επιλογής. Αφού εντοπιστούν τα προσωπικά χαρακτηριστικά του κάθε μαθητή παρέχεται σαφής και εύληπτη πληροφόρηση σχετικά με το ποια επαγγέλματα από όσα του ταιριάζουν έχουν θετικές προοπτικές στην αγορά εργασίας και ποια αρνητικές. Με αυτόν τον τρόπο, χωρίς να επιβάλλεται με αυταρχικό, αντιπαιδαγωγικό τρόπο η επιλογή επαγγέλματος, το ίδιο το άτομο επιλέγει υπεύθυνα το επάγγελμα που του αρμόζει. Αν παρ’ όλα αυτά, η επιλογή εστιαστεί σε ένα κορεσμένο επάγγελμα, θα γνωρίζει έγκαιρα τις δυσκολίες του συγκεκριμένου επαγγελματικού χώρου και θα μπορέσει, εφόσον διαθέτει τις δυνατότητες, τη θέληση και το ζήλο σε συνδυασμό με την εντατική εκπαιδευτική προετοιμασία να διαμορφώσει ικανοποιητικές προϋποθέσεις επαγγελματικής ανέλιξης. Άλλωστε, είναι από όλους αποδεκτή η σύνδεση του βαθμού ικανοποίησης από την εργασία με την ποιότητα τόσο της προσωπικής ζωής όσο και της ανάπτυξης της ευημερίας σε επίπεδο κοινωνίας γενικότερα. Η πληρότητα και η ευτυχία που νιώθει κανείς ασχολούμενος με το επάγγελμα που του ταιριάζει εύγλωττα μας μεταφέρει ο Κονφούκιος λέγοντας «Διάλεξε ένα επάγγελμα που σου αρέσει και δεν θα ξαναχρειαστεί να δουλέψεις στη ζωή σου».
Ακόμη και στους μαθητές που η επιλογή του επαγγέλματος και κατά συνέπεια η σπουδαστική επιλογή είναι ειλημμένη, η συμβουλευτική σταδιοδρομίας παρέχει τις κατάλληλες πληροφορίες στους μαθητές τόσο γενικότερα για τις δεξιότητες, τις ικανότητες που πρέπει να έχει κανείς προκειμένου να ακολουθήσει τη συγκεκριμένη ακαδημαϊκή διαδρομή όσο ειδικότερα για τις προσωπικές περιοχές τους που χρήζουν βελτίωσης και των δυνατοτήτων τους που πρέπει να ενισχυθούν, ώστε να ενταχθούν ομαλά στο ολοένα και πιο απαιτητικό εργασιακό περιβάλλον.
Στο πλαίσιο του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, η διαδικασία συμβουλευτικής για τη σταδιοδρομία καλείται να εφαρμοστεί μέσα από το θεσμοθετημένο από το 1976 μάθημα του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού. Για την αποτελεσματική συμβολή του στη διαμόρφωση του εκπαιδευτικού και επαγγελματικού μέλλοντος του κάθε μαθητή συνεχές, επιτακτικό και γενικευμένο είναι το αίτημα για αναβάθμιση του συγκεκριμένου μαθήματος. Καλό είναι λοιπόν, οι γονείς να λάβουν σοβαρά και να διεκδικήσουν τα οφέλη της συμβουλευτικής σταδιοδρομίας για τα παιδιά τους. Η Πολιτεία, με τη σειρά της, να προσφέρει στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού συστήματος στους μαθητές με τρόπο αποτελεσματικό πληροφορίες και γνώσεις, να τους εφοδιάζει με δεξιότητες χρήσιμες για να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν με επιτυχία και προσαρμοστικότητα το εξελισσόμενο περιβάλλον εργασίας. Είναι ιδιαίτερης σημασίας η υποχρέωση να εξασφαλιστούν στη νέα γενιά όλες εκείνες οι προϋποθέσεις που θα την οδηγήσουν στο χώρο της εργασίας και της δημιουργικότητας και, παράλληλα, θα της εξασφαλίσουν το δικαίωμα σε ανοιχτούς ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ.
Το ερώτημα αυτό κρύβει την παραδοχή ότι η επιλογή του επαγγέλματος είναι απόφαση προσωπική, αφορά άμεσα το κάθε άτομο και κατά συνέπεια η επιθυμία για την άσκηση ενός επαγγέλματος έχει βαρύνουσα σημασία για την επιλογή σπουδών και επαγγέλματος. Στην πορεία όμως της ανάπτυξης του παιδιού οι γονείς –πάντα ορμώμενοι από την ανησυχία τους για το επαγγελματικό μέλλον του παιδιού τους, με τις καλύτερες των προθέσεων για την ομαλή και επιτυχημένη εξέλιξη του παιδιού τους- μπαίνουν στο δύσκολο αγώνα της έρευνας, της αναζήτησης έγκυρης πληροφορίας για το ποια επαγγέλματα έχουν τις θετικότερες επαγγελματικές προοπτικές. Δύσκολο έργο, καθώς σύμφωνα με τα δεδομένα της επιστημονικής έρευνας σήμερα καλούμαστε να προετοιμάσουμε τους μαθητές για επαγγέλματα που ακόμα δεν υπάρχουν, για να χρησιμοποιήσουν τεχνολογίες που ακόμη δεν έχουν εφευρεθεί με σκοπό να λύσουν προβλήματα που ακόμη δεν έχουν προσδιοριστεί. Αξιοσημείωτη είναι η παρατήρηση ότι τα 10 top επαγγέλματα του 2010, δεν υπήρχαν το 2004!
Σ’ αυτόν τον συνεχώς εξελισσόμενο κόσμο αρωγός των γονέων, αλλά κυρίως των μαθητών, αποτελεί η συμβουλευτική σταδιοδρομίας. Μέσα από την συμβουλευτική – εκπαιδευτική διαδικασία ο σύμβουλος σταδιοδρομίας αποτελεί τον υποστηρικτή του μαθητή στο ταξίδι της επιλογής επαγγελματικής σταδιοδρομίας. Ο μαθητής υποστηρίζεται, ώστε να διερευνήσει τα ενδιαφέροντα, τις δυνατότητες, τις ικανότητες, τις κλίσεις, τις αξίες του, να σχηματοποιήσει δηλ. όσο το δυνατόν καλύτερα το πολύπλοκο μωσαϊκό της προσωπικότητας και του χαρακτήρα του. Όλα αυτά συνδυαζόμενα με την έγκυρη πληροφόρηση για τις εκπαιδευτικές διεξόδους, τα επαγγέλματα και τις προοπτικές απασχόλησης καθιστούν τον μαθητή ικανό να λάβει περισσότερο συνειδητές αποφάσεις σχετικά με το επαγγελματικό του μέλλον.
Η παροχή συμβουλευτικής στήριξης και προσανατολισμού έχει πλέον καθιερωθεί ως βασική συνιστώσα για τη διαμόρφωση αποτελεσματικής εκπαιδευτικής- επαγγελματικής διαδρομής. Μειώνεται δραστικά η πιθανότητα να ακολουθήσει ο μαθητής ως επάγγελμα αυτό που θα προκύψει από την τυχαιότητα των πανελλήνιων εισαγωγικών εξετάσεων και του μηχανογραφικού του δελτίου, καθώς μέσα από τη χρήση κατάλληλων ψυχομετρικών εργαλείων (τεστ επαγγελματικών ενδιαφερόντων, τεστ επαγγελματικών αξιών, τεστ γλωσσικού σχεδιασμού, τεστ αριθμητικού σχεδιασμού, κ.ά) ο μαθητής λαμβάνει μία αναλυτική αναφορά, η οποία αποτελεί τη βάση για την εξατομικευμένη συμβουλευτική διαδικασία σπουδαστικής επιλογής. Αφού εντοπιστούν τα προσωπικά χαρακτηριστικά του κάθε μαθητή παρέχεται σαφής και εύληπτη πληροφόρηση σχετικά με το ποια επαγγέλματα από όσα του ταιριάζουν έχουν θετικές προοπτικές στην αγορά εργασίας και ποια αρνητικές. Με αυτόν τον τρόπο, χωρίς να επιβάλλεται με αυταρχικό, αντιπαιδαγωγικό τρόπο η επιλογή επαγγέλματος, το ίδιο το άτομο επιλέγει υπεύθυνα το επάγγελμα που του αρμόζει. Αν παρ’ όλα αυτά, η επιλογή εστιαστεί σε ένα κορεσμένο επάγγελμα, θα γνωρίζει έγκαιρα τις δυσκολίες του συγκεκριμένου επαγγελματικού χώρου και θα μπορέσει, εφόσον διαθέτει τις δυνατότητες, τη θέληση και το ζήλο σε συνδυασμό με την εντατική εκπαιδευτική προετοιμασία να διαμορφώσει ικανοποιητικές προϋποθέσεις επαγγελματικής ανέλιξης. Άλλωστε, είναι από όλους αποδεκτή η σύνδεση του βαθμού ικανοποίησης από την εργασία με την ποιότητα τόσο της προσωπικής ζωής όσο και της ανάπτυξης της ευημερίας σε επίπεδο κοινωνίας γενικότερα. Η πληρότητα και η ευτυχία που νιώθει κανείς ασχολούμενος με το επάγγελμα που του ταιριάζει εύγλωττα μας μεταφέρει ο Κονφούκιος λέγοντας «Διάλεξε ένα επάγγελμα που σου αρέσει και δεν θα ξαναχρειαστεί να δουλέψεις στη ζωή σου».
Ακόμη και στους μαθητές που η επιλογή του επαγγέλματος και κατά συνέπεια η σπουδαστική επιλογή είναι ειλημμένη, η συμβουλευτική σταδιοδρομίας παρέχει τις κατάλληλες πληροφορίες στους μαθητές τόσο γενικότερα για τις δεξιότητες, τις ικανότητες που πρέπει να έχει κανείς προκειμένου να ακολουθήσει τη συγκεκριμένη ακαδημαϊκή διαδρομή όσο ειδικότερα για τις προσωπικές περιοχές τους που χρήζουν βελτίωσης και των δυνατοτήτων τους που πρέπει να ενισχυθούν, ώστε να ενταχθούν ομαλά στο ολοένα και πιο απαιτητικό εργασιακό περιβάλλον.
Στο πλαίσιο του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, η διαδικασία συμβουλευτικής για τη σταδιοδρομία καλείται να εφαρμοστεί μέσα από το θεσμοθετημένο από το 1976 μάθημα του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού. Για την αποτελεσματική συμβολή του στη διαμόρφωση του εκπαιδευτικού και επαγγελματικού μέλλοντος του κάθε μαθητή συνεχές, επιτακτικό και γενικευμένο είναι το αίτημα για αναβάθμιση του συγκεκριμένου μαθήματος. Καλό είναι λοιπόν, οι γονείς να λάβουν σοβαρά και να διεκδικήσουν τα οφέλη της συμβουλευτικής σταδιοδρομίας για τα παιδιά τους. Η Πολιτεία, με τη σειρά της, να προσφέρει στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού συστήματος στους μαθητές με τρόπο αποτελεσματικό πληροφορίες και γνώσεις, να τους εφοδιάζει με δεξιότητες χρήσιμες για να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν με επιτυχία και προσαρμοστικότητα το εξελισσόμενο περιβάλλον εργασίας. Είναι ιδιαίτερης σημασίας η υποχρέωση να εξασφαλιστούν στη νέα γενιά όλες εκείνες οι προϋποθέσεις που θα την οδηγήσουν στο χώρο της εργασίας και της δημιουργικότητας και, παράλληλα, θα της εξασφαλίσουν το δικαίωμα σε ανοιχτούς ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ.
Πολύ σημαντικές οι αναφορές σας και πράγματι η εργασία είναι δικαίωμα και ο καταμερισμός της από τα πιο κρίσιμα κομμάτια οποιασδήποτε κοινωνίας στην ιστορία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠροφανής αντίθεση βέβαια πως για πρώτη φορά στην ανθρωπότητα το δικαίωμα αυτό στερείται σε συντριπτικό αριθμό ανθρώπων. Κάποια αναφορά προς το τι στερεί αυτο το δικαίωμα; Αλλιώς όλα τα άλλα είναι έκθεση ιδεών, με όλο το σεβασμό.