Απολογισμός Φωτογραφικού Χειμώνα 2010-2011

Η ομιλία του υπεύθυνου

της Φωτογραφικής 

Ομάδας «Ροές» της 

Λέσχης Πολιτισμού 

Κώστα Παπαϊωάννου

Οι «Ροές» δημιουργήθηκαν το 1989 και ανήκουν στη Λέσχη Πολιτισμού Φλώρινας.  Στόχος της ομάδας είναι να συγκεντρώσει ανθρώπους που ασχολούνται ενεργά με την  φωτογραφία και να πραγματοποιήσει δραστηριότητες, γύρω απ’ την φωτογραφία.

Βασικό μέλημα της ομάδας είναι και η φωτογραφική εκπαίδευση των μελών.  Στο πλαίσιο αυτό λειτουργούν δυο τμήματα φωτογραφίας, για αρχάριους και προχωρημένους, πραγματοποιούνται θεωρητικά και τεχνικά μαθήματα, εργαστήριο επεξεργασίας ψηφιακής εικόνας, καθώς και σκοτεινός θάλαμος.

Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της ομάδας θεσμοθετήθηκε ο  «Φωτογραφικός Χειμώνας», εποχή αφιερωμένη στην φωτογραφία, με πληθώρα εκδηλώσεων, και ο «Πανελλήνιος Διαγωνισμός Φωτογραφίας», ο οποίος φέτος συμπλήρωσε 17 χρόνια συνεχόμενης παρουσίας. Το γεγονός αυτό τον καθιστά ως τον μακροβιότερο που υπήρξε ποτέ στη χώρα μας.

Ξεχωριστή αναφορά πρέπει να γίνει για τον τρόπο με τον οποίο προσπαθούμε να συνεισφέρουμε στη διάσωση της τοπικής ιστορίας, στην καταγραφή και στην μετάδοση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Η Λέσχη Πολιτισμού διατηρεί μια πλούσια συλλογή φωτογραφιών, την επονομαζόμενη Φωτοθήκη, η οποία πλέον απαριθμεί γύρω στις 15.000 φωτογραφίες, που καλύπτουν χρονικά μια περίοδο από το 1912 μέχρι και σήμερα.  Εμείς απ την πλευρά μας έχουμε ξεκινήσει μια προσπάθεια καταγραφής κάθε δημοτικού διαμερίσματος στο νομό, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε περιοχές  που τείνουν προς εξαφάνιση.

Ήδη μετά από αρκετές ομαδικές φωτογραφικές εξορμήσεις το 2010, έχουμε φωτογραφήσει το μεγαλύτερο μέρος του Δήμου Περάσματος και μεγάλο κομμάτι του Δήμου Κλεινών.  Εκτός όμως από αυτή την εργασία, που ως έχει στόχο μια καταγραφή ιστορικού χαρακτήρα, προσπαθούμε να χρησιμοποιήσουμε τη δύναμη της φωτογραφίας ως μέσο το οποίο μπορεί να παρουσιάσει και να καταγγείλει κάποια από τα προβλήματα που βασανίζουν αυτό τον τόπο.

 Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι το τρένο. Με αφορμή τη διακοπή των δρομολογίων έχουμε προγραμματίσει ένα Project, στο πλαίσιο του οποίου σκοπεύουμε να καταγράψουμε κάθε σιδηροδρομικό σταθμό του νομού, και με τον τρόπο μας να θίξουμε την κατάσταση επισημαίνοντας την αναγκαιότητα και την σπουδαιότητα αυτού του μέσου για τον τόπο μας. Αυτό είναι ένα επίκαιρο παράδειγμα, το οποίο παρόλα αυτά δεν είναι και το μοναδικό.

Οι εκδηλώσεις και οι δραστηριότητες

Περνώντας τώρα στον «Φωτογραφικό Χειμώνα» θα ήθελα να πω πως μέχρι φέτος η διοργάνωση αυτή ήταν ένας θεσμός μικρής χρονικής διάρκειας και με λίγες δραστηριότητες. Φέτος όμως αποφασίσαμε να κάνουμε μία νέα αρχή, αυξάνοντας τις δραστηριότητες και διευρύνοντας το θεσμό πέρα από τα όρια της τοπικής κοινωνίας. Όλα ξεκίνησαν από ένα όραμα, το οποίο είχε ως στόχο την ανάδειξη της ελληνικής φωτογραφίας μέσα από ένα μεγάλο γεγονός, που κατά πρώτον θα ένωνε ανθρώπους που ήθελαν να μοιραστούν την κοινή τους αγάπη για την φωτογραφία, και κατά δεύτερον θα έδινε την ευκαιρία να φανεί ξεκάθαρα ότι, στην Φλώρινα παρά τη  δύσκολη  εποχή που διανύουμε, υπάρχει παραγωγή πολιτισμού. 

Αναλυτικότερα: Συνολικά σε διάστημα τριών μηνών πραγματοποιήθηκαν 31 εκδηλώσεις. Φιλοξενήσαμε συνολικά 18 εκθέσεις φωτογραφίας  αναγνωρισμένων φωτογράφων και φωτογραφικών ομάδων, που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας,  ενώ παράλληλα τα μέλη της φωτογραφικής ομάδας «Ροές» είχαν την ευκαιρία να παρουσιάσουν στο κοινό της Φλώρινας δουλειά τους, μέσα από 7 ατομικές εκθέσεις και 1 ομαδική. 

Ένα άλλο κομμάτι της διοργάνωσης αφορούσε και στην φωτογραφική εκπαίδευση των μελών της ομάδας. Οργανώσαμε και παρουσιάσαμε σεμινάρια για αρχάριους και προχωρημένους, ομιλίες, διαλέξεις και εκπαιδευτικά εργαστήρια, τα οποία ανέλαβαν εξειδεικευμένοι και καταξιωμένοι Έλληνες φωτογράφοι.

Όλες οι δραστηριότητες που προανέφερα είναι αφιερωμένες στην μνήμη του Πέτρου Χρηστίδη, ενός αξιολογότατου φωτογράφου από το Αμύνταιο, ο οποίος ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της ομάδας που μας πρόσφερε απλόχερα τις γνώσεις και τις εμπειρίες του. Ένας καλλιτέχνης με πρωτότυπες ιδέες ως προς την καλλιτεχνική δημιουργία αλλά κυρίως ένας  άνθρωπος ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένος με τα ζητήματα της τοπικής κοινωνίας, που προσπάθησε να τα αναδείξει μέσα από τη φωτογραφία.

Οφέλη  

Με τον «Φωτογραφικό Χειμώνα» ήρθαμε σε επαφή με ανθρώπους, με τους οποίους έχουμε πολλά κοινά και προχωρήσαμε σε ουσιώδη συνεργασία και ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών. Επίσης αναπτύχθηκε η φωτογραφική παιδεία των μελών της ομάδας. Τα οφέλη όμως δεν περιορίστηκαν στο εσωτερικό της ομάδας, αλλά επεκτάθηκαν και σε ολόκληρη την τοπική κοινωνία.

Η διοργάνωση βοήθησε στην προβολή της Φλώρινας στην υπόλοιπη Ελλάδα. Σε αυτό συνετέλεσε το γεγονός ότι συνεργαστήκαμε με πολλές πόλεις από όλη την χώρα.

Το διάστημα που πραγματοποιούνταν οι εκδηλώσεις υπήρξε πλήθος δημοσιεύσεων σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης σε όλη την Έλλαδα. Την προώθηση σε όλα τα φωτογραφικά μέσα έκανε το περιοδικό fmag, το οποίο ήταν και ο χορηγός επικοινωνίας.

Σίγουρα δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι προς το τέλος της διοργάνωσης, μας προσέγγισαν άνθρωποι  από διάφορες πόλεις της Ελλάδας, όπως η Βέροια, η Καστοριά, η Κατερίνη και ο Βόλος, πόλεις με τις οποίες δεν είχαμε ποτέ επαφές και μας ζήτησαν να διοργανώσουμε από κοινού διάφορες δράσεις.

Τα οφέλη όμως πέραν της προβολής της Φλώρινας, επεκτάθηκαν και σε οικονομικό επίπεδο, αφού κατά τη διάρκεια του «Φωτογραφικού Χειμώνα» επισκέφτηκαν την πόλη μας γύρω στους 250 φωτογράφους, οι οποίοι στην συντριπτική πλειοψηφία τους εξέφρασαν θετικές απόψεις, τόσο για τη διοργάνωση, όσο και για την ίδια την πόλη, αλλά και εκδήλωσαν επιθυμία για περαιτέρω συνεργασία.

Σε αυτό το σημείο θα αναφέρω πως στον Φωτογραφικό Χειμώνα συμμετείχαν: 

η Φωτογραφική Λέσχη Κοζάνης «Φωτοεστίαση»,

η Φωτογραφικός Κύκλος Αθηνών,

η Φωτογραφική Λέσχη Πάτρας «Ηδύφως»,

η Φωτογραφική Λέσχη «Όψεις» Δήμου Σταυρούπολης,

το Φωτογραφικό Εργαστήρι Δήμου Κοζάνης «Φωτοδίοδος»,

η Φωτογραφική Λέσχη Λειβαδιάς,

η Φωτογραφική Λέσχη Λάρισας,

η Εταιρεία Φωτογραφίζοντας και

 η ΜΚΟ Κόσμος χωρίς Πολέμους και Βία

Η διοργάνωση ενίσχυσε και πολλούς άλλους επιχειρηματικούς κλάδους, όπως εστιατόρια, ξενοδοχεία,  καφετέριες, εμπορικά καταστήματα έχοντας. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να ευχαριστήσω προσωπικά τους ιδιοκτήτες των χώρων που μας φιλοξένησαν, και φυσικά να τους αναφέρω.

ΑΙΘΟΥΣΕΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΙΑΚΟΙ  ΧΩΡΟΙ

Αίθουσα Εμπορικού Επιμελητηρίου

Λέσχη Πολιτισμού Φλώρινας

Φουαγιέ Πολιτιστικού Κέντρου Φλώρινας (κινηματογράφος)

Café bar «Εν Φλωροίνοι»

Café «Ρόδι»

Café «Μόρτσα»

Café bar «Οδός Ονείρων»

Café «Κανέλα»

Café «Τότε»

Το κοινό

Ο «Φωτογραφικός Χειμώνας» σχεδιάστηκε να λειτουργήσει ως ένα πολυσύνθετος θεσμός, που να μπορεί να εκπαιδεύσει, να κοινωνικοποιήσει, να ψυχαγωγήσει και να διεκδικήσει τη συμμετοχή όλων, ανεξαιρέτως αν είναι ενεργοί φωτογράφοι ή όχι. Σε αυτό βοηθάει το γεγονός  ότι η φωτογραφία είναι πλέον πολύ προσιτή και υπάρχει σε κάθε σπίτι Μπορεί να χρησιμοποιηθεί από όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από την κοινωνική τάξη, την κουλτούρα και το μορφωτικό επίπεδο. Είναι δηλαδή ένα μη ελιτίστικο αντικείμενο.

Εκτός αυτού οι καλαίσθητοι και εύκολα προσβάσιμοι χώροι που επιλέχθηκαν, δημιούργησαν τις κατάλληλες συνθήκες, έτσι ώστε τις εκδηλώσεις μας και ειδικότερα τις εκθέσεις φωτογραφίας να απολαύσει ο κάθε άνθρωπος.

Δυσκολίες

Οφείλουμε βέβαια να ομολογήσουμε ότι ο δρόμος για την υλοποίηση και την επιτυχία δεν εύκολος.  Δεν υπήρχαν υποδομές, δεν υπήρχε προηγούμενη εμπειρία για την εκτέλεση μιας τόσο μεγάλης διοργανώσεις, και το βασικότερο από όλα, δεν υπήρχαν οι αναγκαίοι οικονομικοί πόροι.  Ευτυχώς ο φετινός χαμηλός προϋπολογισμός δεν στάθηκε εμπόδιο για την υλοποίηση των στόχων μας  και  καταφέραμε να φέρουμε σε πέρας ένα φεστιβάλ που έγινε γνωστό σε όλη την Ελλάδα και άφησε μόνο καλές εντυπώσεις.  Είναι σίγουρο πλέον πως οι εμπειρίες που αποκομίσαμε, θα μας βοηθήσουν στο μέλλον να λειτουργήσουμε και ευκολότερα και καλύτερα.

Οικονομικά

Πάνω στο κομμάτι των οικονομικών θα ήθελα να πω πως ο «Φωτογραφικός Χειμώνας» είχε χαμηλό μπάτζετ. Παρόλα αυτά, όταν ξεκίνησε η προσπάθεια συγκέντρωσης των προϋπολογισθέντων χρημάτων, δεν συναντήσαμε την αναμενόμενη στήριξη. Οι δαπάνες των εκδηλώσεων καλύφτηκαν κατά ένα μέρος από τη Λέσχη Πολιτισμού αλλά στο μεγαλύτερο μέρος από τα μέλη της ομάδας. Ο Δήμος Φλώρινας, στο πλαίσιο της συνδιοργάνωσης προσέφερε ένα μέρος του ποσού, το οποίο όμως στάθηκε ικανό να καλύψει ένα μικρό ποσοστό των απαιτούμενων αναγκών.

Αντιλαμβάνομαι ότι οι δύσκολοι καιροί δεν επιτρέπουν σπατάλες και πολυτέλεια, παράλληλα όμως παρατηρώ -και αυτό είναι μια καθαρά προσωπική τοποθέτηση- ότι υπήρξαν κατά το παρελθόν και προσωπικά πιστεύω πως θα συνεχίσουν να υπάρχουν, πολιτιστικές δραστηριότητες, οι οποίες καταναλώνουν πολύ μεγαλύτερα ποσά, αλλά πάντοτε βρίσκουν οικονομική υποστήριξη.

Θέλω να πιστεύω ότι οι νέες αρχές του τόπου  θα λάβουν σοβαρά αυτή την προσπάθεια και θα μας βοηθήσουν να αναπτύξουμε περισσότερες πρωτοβουλίες και να συνεχίσουμε να παράγουμε έργο. Και αυτό φαίνεται όχι μόνο από όλα αυτά που έγιναν κατά την διάρκεια των εκδηλώσεων, αλλά και από αυτά που έχουμε προγραμματίσει για το μέλλον.

Οι επόμενες κινήσεις της ομάδας θα πραγματοποιηθούνε εκτός της πόλης της Φλώρινας. Ήδη έχουμε προγραμματίσει δύο εκθέσεις φωτογραφίας στην Κατερίνη και την Λειβαδιά, οι οποίες θα γίνουν τον Απρίλιο και τον Μάιο αντίστοιχα, και άλλες δύο που θα γίνουν στην πόλη μας μέσα στο καλοκαίρι. Όπως γίνεται αντιληπτό είμαστε διατεθειμένοι απ’ την πλευρά μας και με τον τρόπο μας να αποδείξουμε πως υπάρχει διάθεση για δημιουργία.

Επικοινωνία

Σε μια εποχή που κλονίζονται σταθερές άξιες όπως η κοινωνικότητα και η ζωντανή επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, ο «Φωτογραφικός Χειμώνας» έδωσε μια καλή ευκαιρία για επαφές μεταξύ φορέων, συλλόγων, ενώσεων και φυσικών προσώπων. Ομάδες και άτομα που μέχρι σήμερα δεν κατάφεραν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, βρέθηκαν ξαφνικά να συνεργάζονται για ένα κοινό σκοπό.  Το πιο σημαντικό όμως από όλα είναι ότι όλοι όσοι εργαστήκαν, εργαστήκαν άμισθοι. Δεκάδες άνθρωποι διατεθειμένοι να προσφέρουν εθελοντικά το χρόνο, τα χρήματά, και την ψυχή τους. Να κινηθούν με ανιδιοτέλεια και με μοναδικό στόχο το γενικό καλό. Εργαστήκαμε συλλογικά και παρότι δεν ζούμε μια πόλη με μεγάλη  πληθυσμιακή δυναμικότητα, και κατ’ επέκταση δεν έχουμε την πολυτέλεια μιας πολυάριθμης ομάδας, καταφέραμε να φέρουμε εις πέρας ένα τόσο μεγάλο γεγονός. Η δύναμη για να το πετύχουμε αυτό προήρθε απ’ ότι πιστέψαμε στη σημασία του θεσμού. Έτσι καταφέραμε να πείσουμε ότι τα οράματα μπορούν να γίνουν πράξη.

Συμπεράσματα

Ως εμπνευστές και εκτελεστές του «Φωτογραφικού Χειμώνα» αισθανόμαστε απόλυτα ικανοποιημένοι από το αποτέλεσμα. Παρά τις πολλές δράσεις που όπως είναι αναμενόμενο προκαλούν άγχος και κούραση, και παρά τις δυσκολίες, η Ομάδα κατάφερε να φέρει σε πέρας τους στόχους της.

Ευχαριστώ όλα τα μέλη της ομάδας που εργάστηκαν σκληρά για να πραγματοποιηθεί η φετινή διοργάνωση. Ευχαριστώ θερμά το Δ.Σ. της Λέσχης Πολιτισμού, το οποίο μας έδωσε την ευκαιρία να κινηθούμε ελεύθερα, ευχαριστώ όλα τα τοπικά μέσα ενημέρωσης (εφημερίδες, ραδιόφωνο) για την προθυμία που έδειξαν για την κάλυψη των εκδηλώσεων.

Και επειδή θεωρούμε ότι πετυχημένο μπορεί να θεωρηθεί ένα γεγονός μόνο όταν επαναλαμβάνεται. Ευελπιστούμε ότι από δω και πέρα, ο «Φωτογραφικός Χειμώνας» θα γίνει ένας ισχυρός θεσμός και θα αποτελεί το κεντρικό πολιτιστικό γεγονός του χειμώνα. Ζητάμε την στήριξη από τους τοπικούς φορείς, αλλά και απ’ την πλευρά μας δηλώνουμε διατεθειμένοι να προσφέρουμε ότι ζητηθεί προκειμένου να δημιουργήσουμε μια καλή συνεργασία.

Θεωρούμε ότι η δυναμική που υπάρχει στη φωτογραφία πρέπει να αξιοποιηθεί προς όφελος της τοπικής κοινωνίας και του πολιτισμού. Εξάλλου η Φλώρινα, που ήδη έχει εμπνεύσει πολλούς γλύπτες, ζωγράφους, σκηνοθέτες και άλλους καλλιτέχνες, με τις όμορφες εικόνες που προσφέρει, μπορεί να αποτελέσει ιδανικό περιβάλλον φωτογραφικής ενασχόλησης.

Ως επίλογο για την σημερινή συνέντευξη, θα παρουσιάσουμε ένα video με τις εκδηλώσεις που πραγματοποιήσαμε και παράλληλα κηρύσσουμε την επίσημη έναρξη της έκθεσης φωτογραφίας των μελών της ομάδας που έχει θέμα «Χώρος – Χρόνος – Άνθρωπος» η οποία αποτελεί και την τελευταία εκδήλωση του «Φωτογραφικού Χειμώνα 2010-11».